Ilinniartut
• 2024-mi ukiumut ilinniartut 683-iusimapput. 2023-mut sanilliullugu 2 pct.-inik appariarsimalluni. 2014-imut sanilliullugu 267-inik appariarsimalluni.
• Ilinniartut 28 pct.-ii sanaartornermik suliaqarfinni ilinniartut amerlanerpaajupput, niuertunik pilersuinermik atugassanillu nioqquteqarnermik (21 pct.) aamma pisortat allaffissornerannik (20 pct.) suliaqarfinni ilinniartut amerlanerpaat tullerigaat.
• Niuertunik pilersuinermik atugassanillu nioqquteqarnermik aamma atortussiornermik sulisut ilinniarsimasut tunngavigalugit suliaqarfimmi ilinniartut amerlanerpaajupput, tassa sulisut ilinniarsimasut 100-ugaangata 27-nik aamma 26-nik ilinniartoqartaramik.
• Ilinniartut ukioqqortunerulersimapput. 2014-mi ilinniartut 25-t ataallugit ukiullit 54 pct.-iusimapput. 2024-mi 40 pct.-iinnanngorsimallutik.
Nassuiaat
Kisitsisitigut paasissutissani ilinniartunut inissanut tunngasut taamaallaat inuussutissarsiornermik ilinniartut pineqarput, ilinniartunut tapisisartut kisimik pineqarlutik. Ilinniagaqarnermusisartut ilanngunneqanngillat. Tassunga tunngasunik paasisaqarnerorusukkuit immikkoortumut periaatsimut tunngasoq atuarsinnaavat.
Saqqummersitami taaguut “ilinniartut ukiumut” atorneqarpoq. Ilinniartoq ukiumut tassaavoq ilinniartoq qaammatini 12-ini. Ilinniartoq ataaseq qaammatini 12-ini ilinniartuusinnaavoq imaluunniit qaammatini arfinilinni ilinniartut marluk.
2024-mi ukiumut ilinniartut
2024-mi ukiumut ilinniartut amerlassusaat 683-iupput. 2023-mut sanilliullugu 2 pct.-inik appariarsimalluni. Ilinniartut ukiumut amerlassusaat 2014-imut sanilliullugit 267-inik appariarsimavoq. 2015-ip tungaanut ilinniartut ikilinerpaasimapput. Upernaakkut ukiakkullu ilinniartut amerlanerpaajupput.
Titartagaq 1. Ilinniartut qaammatikkaarlugit amerlassusaat, 2012-2024
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik - kisitsisit kisitsisaataasivimmi takuneqarsinnaapput (https://bank.stat.gl/UDNLBR).
Suliassaqarfiit ilinniartoqarnerat
Sanaartornermik suliaqartut 2024-mi ilinniartut 28 pct.-iinik ilinniartuuteqarput, niuertunik pilersuinermik atugassanillu nioqquteqarnermik aamma pisortat allaffissornerannik suliffimmik misiliisunik ilinniartuutillit tulliullutik. Suliaqarfiit taakku ilinniartut 69 pct.-iinik ilinniartoqarput. Niuertunik pilersuinermik atugassanillu nioqquteqarnermik suliffeqarfiit ilinniartui ikilinerpaasimapput, 2014-imiit 2024-mut 118-inik ikilisimallutik. Ukiumut ilinniartut 2014-imiit 2024-mut suliffeqarfinni ukunani amerlatsinnerpaajusimapput; allaffissornikkut kiffartuussinermik aamma assartuinermik assartugassalerinermillu ilinniartut 8,25-nik aamma 4,91-inik amerlisimapput.
Ilinniartut amerlassusaat katillugit ikilisimagaluartut suliaqarfinni allaffissornikkut kiffartuussinermik aamma assartuinermik assartugassalerinermillu sammisallit ilinniartui amerlatsissimapput.
Tabeli 1: Ukiumut ilinniartut suliaqarfinnut immikkoortillugit, 2014, 2019 aamma 2024
| Amerlas- susaat | Pct.-inngorlugu | Amerlas- susaat | Pct.-inngorlugu | Amerlas- susaat | Pct.-inngorlugu | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aalisarneq, aalisakkanik tunisassiorneq niuernerlu | 15 | 2 | 33 | 4 | 19 | 3 |
| Aatsitassarsiorneq | 6 | 1 | 3 | 0 | 2 | 0 |
| Atortussiorneq | 15 | 2 | 16 | 2 | 13 | 2 |
| Innaallagiamik imermillu pilersuineq | 20 | 3 | 22 | 3 | 18 | 3 |
| Sanaartorneq | 202 | 25 | 209 | 28 | 189 | 28 |
| Niuertunik pilersuineq atugassanillu nioqquteqarneq | 191 | 24 | 154 | 21 | 146 | 21 |
| Assartuineq assartugassalerinerlu | 82 | 10 | 84 | 11 | 87 | 13 |
| Akunnittarfiit neriniartarfiillu | 28 | 4 | 15 | 2 | 19 | 3 |
| Paasissutissalerineq attaveqaatilerinerlu | 44 | 6 | 19 | 3 | 14 | 2 |
| Aningaaseriviit, aninaasaliisarfiit sillimmasiisarfiillu | 4 | 1 | 4 | 1 | 4 | 1 |
| Inissianik attartortitsinerit sullissinerillu allat | 3 | 0 | 3 | 0 | 6 | 1 |
| Namminersortunit, ilisimatusarnikkut teknikkikkullu suliaqartunit kiffartuussinerit | 3 | 0 | 4 | 0 | 2 | 0 |
| Allaffissornikkut kiffartuussinerit | 3 | 0 | 11 | 1 | 11 | 2 |
| Pisortat allaffissornerat | 159 | 20 | 157 | 21 | 137 | 20 |
| Kiffartuussinerit allat | 25 | 3 | 12 | 2 | 16 | 2 |
| Paasissutissaqanngitsut | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| Katillugit | 801 | 100 | 745 | 100 | 683 | 100 |
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisit kisitsisaataasivimmi takuneqarsinnaapput (https://bank.stat.gl/UDNLBR).
Ilinniartuuteqarsinnaaneq – nassuiaat
Suliffeqarfik ilinniarfiusinnaasutut akuerineqassappat, suliffeqarfik ilinniarsimasunik ilinniartumut ilinniartiissisinnaasunik sulisoqarnissaa piumasaqaataavoq. Suliaqarfiit soorliit amerlanernik ilinniartuuteqartarnerat naapertuuttumik takutinniarlugu ilinniartut amerlassusaat sulisut ilinniarsimasut amerlassusaannut naleqqiunneqarput.
Ilinniartut amerlassusaat sulisunut ilinniarsimasunut 100-nut agguarlugit ilinniartuuteqarsinnaanerup annertussusaa naatsorsorneqarpoq. Ilinniartuuteqarsinnaanerup annertussusaani ilinniakkat assigiinngitsut tunngavigineqanngillat, suliaqarfinnili suliffillit najoqqutaralugit naatsorsorneqarpoq. Suliffeqarnermi pissutsinut kisitsisinik nutaanik suli saqqummisoqanngimmat ilinniartuuteqarsinnaanerup annertussusaa 2023-mi paasissutissat atorlugit kisinneqarpoq.
Sulisumut ilinniarsimasumut ataatsimut ilinniartut amerlanerpaat Agguaqatigiissillugu ilinniartuuteqarsinnaanerup annertussusaa 2016-imi 13-imiit 2023-mi 12-inut appariarsimavoq. Suliffeqarfinnili sulisumut ilinniarsimasumut ataatsimut ilinniartut amerlanerulersimapput. 2016-imiilli ukiumut ilinniartut amerlanerulernerat suliffeqarfinni sulisut ilinniarsimasut amerlanerulernerannik peqquteqarpoq.
Suliaqarfiit niuertunik pilersuinermik atugassanillu nioqquteqarnermik aamma atortussiornermik suliallit 2023-mi ilinniartuuteqarsinnaanerat annertunerpaavoq. Taakkunani sulisut ilinniarsimasut 100-ugaangata ukiumut ilinniartut 27-nik aamma 26-nik amerlassuseqartarsimapput.
Titartagaq 2. Suliaqarfiit akornanni ilinniartut amerlassusaat, 2016 aamma 2023
Nassuiaat: Ilinniartut amerlassusaat, sulisut ilinniarsimasut 100-inut ilinniartut amerlassusaat.
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik - nammineq naatsorsukkat (https://bank.stat.gl/UDNLBR aamma https://bank.stat.gl/ARNBFB8).
Ilinniartut ukioqqortusiartorput
2024-mi ilinniartut amerlanersaat, tassa 57 pct.-ii 20-niit 29-nut ukioqarput. 12 pct.-ii 20-t ataallugit ukioqarsimapput. 2014-imili ilinniartut ukioqqortusiartorput. 2014-imi ilinniartut 54 pct.-ii 25-t ataallugit ukioqartut 2024-mi ilinniartut 40 pct.-imut apparsimapput. Ilinniartut 25-nit 39-nut ukiullit amerlinerusimapput. Piffissami pineqartumi innuttaasut akornanni inuusuttuaqqat ikilipput, ilinniartulli ikilinerisut ikilitiginngillat.
Tabeli 2. Ilinniartut ukiuinut immikkoortillugit, 2014-2024
| 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| <20 | 8 | 7 | 9 | 9 | 9 | 8 | 9 | 10 | 12 | 12 | 12 |
| 20-24 | 46 | 40 | 37 | 35 | 33 | 32 | 32 | 30 | 28 | 29 | 28 |
| 25-29 | 27 | 30 | 29 | 30 | 31 | 31 | 32 | 29 | 27 | 27 | 29 |
| 30-34 | 11 | 13 | 15 | 14 | 13 | 14 | 14 | 17 | 20 | 19 | 18 |
| 35-39 | 5 | 6 | 7 | 7 | 8 | 9 | 9 | 8 | 8 | 9 | 8 |
| 40< | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 4 | 5 | 6 | 5 | 4 | 5 |
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – nammineq naatsorsukkat (https://bank.stat.gl/UDNLBR)