Periaaseq
Suliffiit suliaqarfiusut pillugit kisitsisitigut paasissutissiornermut atortussanik nalunaarsuutiliortoqartariaqarsimavoq, qaammatit tamaasa inuit ukiup naanerani inuit nalunaarsorsimaffianni nalunaarsimasut pillugit paasissutissanik imaqartumik.
Innuttaasut
Innuttaasut misissuiffigineqartut innuttaasut allattorsimaffiannut ilaapput.
Novembarimi decembarimilu, inuit ukiup naanerani innuttaasut allattorsimaffiannut nalunaarutigineqarsimasut naapertorlugit suliaqarfiinut suliffigisaanut naatsorsorneqartarput. Qaammatip novembarip toqqarneqarneranut pissutaavoq, decembarimi sulisut nalunaarsuutaannut qaammatit siuliini iluarsiissutit ilanngunneqarsinnaasarnerat. Decembarimi Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmut nalunaarutigineqartartut ass. feriarnissamut aningaasarsianik immikkullu akissarsianik ilaqartarput, taakkulu aningaasarsianit immikkoortikkuminaattarput.
Kisitsisitigut paasissutissani ukiup naanerani ukioqqortussuseq atorneqartarpoq. Utoqqalilluni soraarnerussutisiaqalernissamut imaluunniit suliffeqanngikkallarnermut ikiorsiissutisinissamut ukioqqortussusissaq qaammammi pineqartumi angusimasariaqarpoq
Qaffasinnerpaaq ilinniarsimasaq (ilinniarsimassuseq) ima agguataarneqarpoq: meeqqat atuarfiat, ilinniarnertuunngorniarneq, inuussutissarsiornermik ilinniarneq aamma ingerlaqqiffiusumik ilinniarneq. Inuit ICED-niveau 4-imut inissinneqarsimasut (angusanik qaffassaasimasut) qaffasinnerpaamik ilinniarnertuunngorniarfimmi ilinniarsimasutut ilanngunneqartarput.
Immikkoortitaarinerit
Innuttaasut immikkoortunut ataani allassimasunut immikkoortiterneqarput:
Takussutissiaq 1: Sulisut suliaqarfinni, immikkoortiterneri
|
Immikkoortut |
Immikkoortiterneri |
|
|
0 |
Sulisut |
Suliffillit annertunerusumik nalunaarsuuteqanngitsut |
|
1 |
|
Ilinniartut tapisiallit suliffillit |
|
2 |
|
Ilinniartut tapisiaqanngitsut suliffillit |
|
3 |
|
Siusinaartumik soraarnerussutisiallit suliffillit |
|
4 |
|
Utoqqalillutik soraarnerussutisiallit suliffillit |
|
5 |
|
Meerartaarnermi ullormusiallit suliffillit |
|
10 |
|
Suliffeqanngikkallarnermi ikiorsiissutinik pisartut suliffillit |
|
11 |
|
Pisortat ikiorsiissutaanik pisartut suliffillit |
|
12 |
|
Suliffillit, majoriaq |
|
20 |
Suliffissaaleqisut |
Suliffissaaleqisut suliffeqanngikkallarnermi ikiorsissutinik pisartut |
|
21 |
|
Suliffissaaleqisut pisortanit ikiorsissutisisartut |
|
23 |
|
Suliffissaaleqisut suliffeqanngikkallarnermi ikiorsiissutisineq ajortut |
|
30 |
Sulisinnaasut avataaniikkallartut |
Ilinniartut tapisiallit |
|
31 |
|
Ilinniartut tapisiaqanngitsut |
|
32 |
|
Majoriami ilinniartut, ikaarsaartut |
|
40 |
|
Suliffeqanngikkallarnermi ikiorsiissutit |
|
41 |
|
Pisortat ikiorsiissutaat |
|
50 |
Soraarnerussutisiallit |
Siusinaartumik soraarnerussutisiallit |
|
60 |
|
Utoqqalillutik soraarnerussutisiallit |
|
70 |
Sulisinnaasut avataaniittut allat |
Meeqqat inuusuttuaqqallu 15-it angullugit ukiullit |
|
90 |
|
Sulisinnaasut avataaniittut allat |
Pingaarnersiuinermi atuuttut ukuupput:
1. Sulisut, meerartaarnerup kingorna sulinngiffeqartut
Tassunga ilaapput suliffeqarfinnit aningaasarsitinneqartartut aamma namminersortut.
Meerartaarnerup kingorna kommunimit ullormusisartut sulisutut naatsorsuutigineqartarput. Immikkoortoq 5-imut inissinneqartarput inuit qaammammi pineqartumi kommunimit meerartaarnermik ullormusianik pisimasut akunnernik 20-t amerlanerusimappata. Ernereernermi aningaasaateqarfiup piffissami pineqartumi atuutilernera pissutaalluni meerartaarnermi ullormusianik pisartagaqartut ikilipput.
2. Suliffissaaleqisut
Tassunga ilaapput inuit kommuninut suliffissarsiortutut nalunaarsimasut qaammammilu pineqartumi sulisimanngitsut.
Suliffissaaleqisuusinnaapput taamaallaat inuit utoqqalilluni suliunnaarnersiaqalernissamut inuuttut.
3. Pisortanit soraarnerussutisianik pisartagallit (siusinaarluni soraarnerussutisiat aamma utoqqalinermi soraarnerussutisiat)
Tassunga ilaapput inuit tunngaviusumik soraarnerussutisianik pisartagallit.
Qaammammi utoqqalilluni qaammammusiaqalernissamik ukioqalerfimmi utoqqalilluni suliunnaarnermusianik pisartagaqalertoqarsinnaavoq. 2017 januaarip aallaqqaataa aallarnerfigalugu utoqqalinermi soraarnerussutisiaqalersinnaaneq 65-iniit 66-inut qaffanneqarpoq, 2021-imilu januaarip aallaqqaataani 66-iniit 67-inut qaffanneqaqqilluni. Utoqqalilluni soraarnerussutisiat allanngortinneqarnerini immikkut isumaqatigiissuteqartoqarpoq, tassa suli utoqqalilluni soraarnerussutisinissamut anngutinngitsut soraarnerussutisianik pinissaminnut periarfissinneqarmata. Uani kisitsisitigut paasissutissani isumaqatigiissut malillugu inuukkaluarlutik utoqqalillutik soraarnerussutisiallit siusinaarlutik soraarnerussutisialittut nalunaarsorneqarput.
4. Suliffeqanngikkallarnermi ikiorsissutit imaluunniit pisortanit ikiorsiissutit
Inuit ukiumi pineqartumi 500 kr.-it sinnerlugit pisortanit ikiorsiissutinik pisimasut imaluunniit inuit 1.000 kr.-it sinnerlugit suliffeqanngikkallarnermi ikiorsiissutinik pisimasut tassunga ilanngunneqarput. Suliffeqanngikkallarnermi ikiorsiissutit qaammammi ataatsimi 500 kr.-inik minnerpaaffissalerneqarnikuupput, isumaqatigiissutit allanngortinneqaneranni kingumoortumik annikitsuaqqanik aningaasanik tunniussisarneq piumanagu. Qaammammi pineqartumi inuk ataaseq suliffeqanngikkallarnermi ikiorsissutinik pisimappat aamma pisortanit ikiorsiissutinik pisimappat, aningaasanik pissarsiffiginerpaaffigisimasaanut ilanngunneqartarpoq.
Ukioqqartussuseq tassani apeqqutaatinneqarpoq. Pisortanit ikiorsiissutinik pisartagallit appasinnerpaamik 16-inik ukioqassapput, suliffeqanngikkallarnermik ikiorsiissutinik pisartagallit appasinnerpaamik 18-inik ukioqartut. Ukioqqortussusissamit ukiukinneralutik pissarsisimasut peerneqarput taamatuttaaq utoqqalilluni soraarnerussutisinissamut inuuttut peerneqarlutik.
5. Ilinniagaqartut
Qaammatip pineqartup naanerani ilinniarnertuunngorniarfinni, inuussutissarsiornermut ilinniarfinni imaluunniit taakkunanit qaffasinnerusumik ilinniarfinni (ISCED-niveau 3 qaffasinnerusorluunniit) ilinniartut. Ilinniagaqartunut aamma ilanngunneqartarput efterskolertut.
Efterskolit aggustimi allartittarput. Efterskolimi atuartoq ukiup naanerani atuarsimanngikkaangat aggustimiit oktobarimut efterskolimi atuartuusimanissaa ilimagineqartarpoq. Efterskolimi atuartoq ukiup naanerani atuarsimagaanga, kisianni naammassinnissimanani, aggustimiit marsimut atuartuusimanissaa ilimagineqartarpoq.
Efterskolini atuartut ilinniagaqarnermusiaqarneq ajorput.
Inuussutissarsiornermut ilinniarfinni ilinniartut amerlanerpaat suliffinni misiliinerminni ilinniagaqarnermusinatik aningaasarsisarput. Ilinniartut suliffimmik misiliisut sulisutut naatsorsuutigineqartarput. Sulisitsisut lærlinginut atugassaminnik pisortanit tapiissutinik (ilinniartunut tapit) pigajuttarput. Ilinniartut ilinniartunut tapinik pisartut ilinniagaqarnermusisartunut ilanngunneqarput.
6. Majoriami atuartut ikaarsaartut
Majoriami atuartut atuagarsorlutik pikkorissartarput ilinniagaqarnermusiaqartarlutillu. Ikaarsaartut, tassa ilinniaqqinniarlutik ilinniakkaminnik qaffassaasut, pingaartumik TNI-flex-imi atuartut ilanngunneqartarput, taakku inuussutissarsiornermik ilinniarfiginiakkaminnut isernissaminnut amigaateqarnertik pillugu ilinniakkaminnik qaffassaasarput.
7. Meeqqat inuusuttuaqqallu 15-it angullugit ukiullit
Immikkut isigineqarput 15-it angullugit ukiullit.
8. Allat suliffillit avataaniittut
Sinneruttut tassaapput inuit paasissutissat tunngavigalugit suliffillit akornannut inissinneqarsinnaanngitsut.
Novembarimi suliaqarfimmi suliffik pillugu naatsorsuutini, inuit ilaat novembarimi decembarimilu Kalaallit Nunaannut nuunnikuusimasinnaapput.