2023-mi aningaasaatikilliortut
Saqqummersitami matumani Kalaallit Nunaanni innuttaasut, aningaasaatikilliortutut taaneqarsinnaasut, sammineqarput. Pineqartut ukiui, suiaassusaat, ilaqutariinnermi inissisimanerat kiisalu inoqarfimmi sumi najugaqarnerat immikkut sammineqarput. Qallunaat sammisami ilisimasallit ataatsimiitsitaliaannit piitsuussusermi agguaqatigiissillugu isertitanut misissuineq tunngavigineqarpoq. Kalaallit Nunaannili innuttaasut akornanni misissuinermi pineqartut piitsunik taanagit aningaasaatikilliortunik taaneqarput, politikkikkut piitsuussutsimut killigititamik aalajangersaasoqarnikuunnginnera erseqqissarniarlugu.
Aningaasaatikilliortutut taaneqartut tassaapput piffissami ukiuni pingasuni sivisussusilimmi ukiut tamaasa isertitanut killiliussamit appasinnerusunik isertitallit. Aningaasaatikilliortutut taaneqartut isertitaannut killigititaq agguaqatigiissillugu isertitat 50 pct.-iannut inissinneqarsimasoq tunngavigalugu inernerit tulleriiaarneqarput. Isertitanut killigititaq 60 pct.-inngorlugu naatsorsuutit kisitsisaataasivimmi nassaarineqarsinnaapput.
Naatsorsuutinit allanit assigiinngissutsit
Naatsorsueqqissaartarfimmit isertitat pillugit kisitsisitigut paasissutissani piffissani tulleriaani isertitat nikingassutaannut naatsorsuutit, nunat tamalaat akornanni uuttuutit atorneqartut tunngavigalugit suliarineqarsimasut, saqqummiunneqareerput[1].
Gini-koefficienti, at Risk of Poverty-rate aamma 80/20 ratio tassaapput isertitat nikingassutaannut uuttuutit assigiinngitsut pingasut, isertitat qanoq agguaassimanerinut assigiinngitsunik nassuiaatinik tunngaveqartut. Isertitat agguaanneqarnerini uuttueriaatsit pingasut tamarmik immikkut nassuiaateqarput.
· Gini-koefficienti tassaavoq isertitanut tamanut agguaassinnermi uuttuut,
· piitsuussutsimullu uuttuummi (at-risk-of-poverty rate) isertitat
appasinnerpaat sammineqartarput,
· Ratio-80/20-milu isertitat
qaffasinnerpaat appasinnerpaallu
inissisimanerat uuttortarneqartarluni.
Naatsorsueqqissaartarfimmit isertitat pillugit saqqummersitami ilaqutariit meerartallit akornanni immikkut Gini-koefficienti atorlungu isertitat agguataarneqarnerinik immikkoortumik saqqummiisoqarnikuuvoq.
Saqqummersitami iluarsaassinernilu tunngaviit
Naatsorsueqqissaartarfiup isertitat pillugit kisitsisitigut paasissutissiaanut ilassutitut saqqummersitaq ukiumut ataasiarluni suliarineqartarpoq.
Ilaqutariinut, isertitanut, inunnik
isumaginninnermut kiisalu ilinniartitaanermut tunngasuni nalunaarsuiffinni kisitsinermi ilanngunneqarsimasuni aaqqiisoqarsimapput.
Tamannalu
peqqutigalugu saqqummersitami
matumani piffissami
2011-miit 2023-mut aningaasaatikilliortut amerlassusaat kiseqqinneqarput,
2023-milu saqqummersinneqarsimasunit kisitsisit inerneri allannguuteqarput.
Kisitsisaataasivik
Kisitsisaataasivimmi naatsorsuutit uuttuutaannik
nammineq toqqartuilluni kisitsisinik aallertoqarsinnaavoq,
soorlu najugaqarfik, ukiut, suiaassuseq aamma ukioq naatsorsuiffiusoq
malillugit. 2011-miit 2023-mut naatsorsuutit
Kisitsisaataasivimmi nassaarineqarsinnaapput.
Naatsorsuinermi inernerit
Immikkoortumi matumani misissuinerup
inerneri takussutissianngorlugit
saqqummiunneqarput. Takussutissiani
takuneqarsinnaapput inuttaasut
amerlassusaat, isertitat agguaqatigiissinnerini 50 pct.-it ataallugit
inissisimasut uuttuutinut procentimullu pineqartumut agguaallugit. Aningaasaatikilliortut
pillugit annertunerusumik naatsorsuutinut – ilaatigut isertitat agguaqatigiissinnerini
60 pct.-it tikillugit inissisimasunut
naatsorsuutinik imalinnut –
Naatsorsueqqissaartarfiup Kisitsisaataasivia:
bank.stat.gl
innersuussutigineqarpoq, tassani
tabelinik annertunerusumik kisitsisitalinnik aallertoqarsinnaavoq.
Isertitat
agguaqatigiissinnerinut killigititap
ataani inissisimasut amerlassusaat nikerarsinnaapput.
Tamanna Kalaallit Nunaanni innuttaasut
ikittunnguunerannik nuuttarnerannillu
peqquteqarpoq. Misissuinermi
uuttuutit imarisaat annertuneruleriartortillugit tamanna
ersarinnerulertarpoq. Taamaattumik
ukiumut allannguutit ataasiakkaat tunngavigalugit annertuunik inernilersuinnginnissaq
eqqumaffigineqassaaq.
Aningaasaatikilliortut ukiui malillugit
Aningaasaatikilliortutut inissisimassangaanni ukiuni
tulleriinni pingasuni ilaqutariit isertitaat atoriaannaat isertitat agguaqatigiissinnerini killigititaq
ataallugu annertussuseqartariaqarput.
Ukiut pineqartut tassaapput ukiut tulleriit pingasut naanerini naatsorsuiffigineqartut.
2023-mi misissukkat amerlassusaasa 4,6
pct.-ii isertitat agguaqatigiissinnerini
50 pct.-it ataallugit atoriaannarnik
isertitaqarsimapput. Takussutissiaq
1 malillugu aningaasaatikilliortutut
inissisimasuni 20-niit 29-nut ukiullit
annertunerpaapput. 2022-mi misissukkat
amerlassusaasa 4,4 pct.-ii 50 pct.-it ataallugu atoriaannarnik isertitaqarsimapput.
Takussutissiaq 1. Aningaasaatikilliortut isertitat
agguaqatigiissinnerini 50 pct.-it ataallugit
isertitallit, annertussusaat
amerlassusaallu ukiut malillugit
|
Ukiut |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
2023 |
|
|
Annertussusaat (pct.-inngorlugit) |
Amerlassusaat |
||||
|
0-4 ........... |
7 |
8 |
8 |
8 |
8 |
247 |
|
5 ............-9 ............ |
3 |
5 |
5 |
5 |
5 |
161 |
|
10-14 ........... |
2 |
3 |
2 |
3 |
4 |
105 |
|
15-19 ........... |
6 |
6 |
6 |
7 |
7 |
141 |
|
20-24 ........... |
8 |
7 |
7 |
9 |
10 |
243 |
|
25-29 ........... |
7 |
9 |
8 |
9 |
10 |
296 |
|
30-34 ........... |
6 |
6 |
6 |
6 |
6 |
221 |
|
35-39 ........... |
4 |
4 |
4 |
5 |
5 |
158 |
|
40-44 ........... |
3 |
4 |
4 |
4 |
4 |
118 |
|
45-49 ........... |
2 |
3 |
3 |
2 |
2 |
58 |
|
50-54 ........... |
2 |
2 |
3 |
3 |
3 |
78 |
|
55-59 ........... |
3 |
2 |
2 |
2 |
3 |
120 |
|
60-65 ........... |
2 |
3 |
2 |
3 |
3 |
104 |
|
65-69 ........... |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
36 |
|
70-74 ........... |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
5 |
|
75 + ............ |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
8 |
|
Katillugit
........ |
4 |
4 |
4 |
4 |
5 |
2.099 |
Najoqqutaq:
https://bank.stat.gl/SONOU01
Aningaasaatikilliortut najugaqarfiit malillugit
2023-mi Tasiilami, Qaanaami, Kangaatsiami Upernavimmilu taakkulu najugaqarfiini aningaasaatikilliortut isertitat agguaqatigiissinnerini 50 pct.-it ataallugit
isertitallit annertunerpaasimapput.
Takussutissiaq 2. Aningaasaatikilliortut isertitat
agguaqatigiissinnerini 50 pct.-it ataallugit
isertitallit, annertussusaat
amerlassusaallu najugaqarfiit
malillugit
|
|
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
2023 |
|
|
Annertussusaat (pct.-inngorlugit) |
Amerlas-susaat |
||||
|
Nanortalik......... |
6 |
5 |
6 |
7 |
5 |
70 |
|
Qaqortoq ........... |
3 |
3 |
3 |
4 |
4 |
102 |
|
Narsaq ............. |
2 |
4 |
3 |
4 |
4 |
50 |
|
Paamiut ............ |
3 |
4 |
3 |
4 |
4 |
46 |
|
Nuuk ............... |
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
470 |
|
Maniitsoq ........... |
4 |
4 |
3 |
3 |
3 |
84 |
|
Sisimiut ............. |
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
165 |
|
Kangaatsiaq ......... |
5 |
7 |
7 |
7 |
9 |
82 |
|
Aasiaat ............. |
4 |
5 |
4 |
5 |
5 |
117 |
|
Qasigiannguit ........ |
2 |
1 |
1 |
1 |
2 |
19 |
|
Ilulissat ............. |
3 |
3 |
4 |
4 |
5 |
196 |
|
Qeqertarsuaq ........ |
1 |
1 |
1 |
2 |
3 |
19 |
|
Uummannaq ......... |
2 |
3 |
3 |
3 |
3 |
61 |
|
Upernavik ........... |
8 |
9 |
9 |
10 |
10 |
243 |
|
Qaanaaq ............ |
8 |
9 |
8 |
11 |
12 |
75 |
|
Tasiilaq ............. |
11 |
11 |
11 |
12 |
12 |
291 |
|
Ittoqqortoormiit ....... |
2 |
2 |
1 |
3 |
3 |
9 |
|
Katillugit
........... |
4 |
4 |
4 |
4 |
5 |
2.099 |
Nalunaarut: Ivittuut Nuummut ilanngullugu naatsorsorneqarpoq.
Najoqqutaq:
https://bank.stat.gl/SONOU02
Aningaasaatikilliortut illoqarfinni nunaqarfinnilu
Isertitat
agguaqatigiissinnerini 50 pct.-it ataallugit
isertitaqarlutik aningaasaatikilliortut
illoqarfinnut nunaqarfinnullu
agguaanneri annertuumik assigiinngissuteqarput. 2023-mi nuna
tamakkerlugu illoqarfinni aningaasaatikilliortutut inissisimasut
4 pct.-iupput, nunaqarfinnilu
savaateqarfiit ilanngullugit
10 pct.-iullutik.
Takussutissiaq 3. Aningaasaatikilliortut isertitat
agguaqatigiissinnerini 50 pct.-it ataallugit
isertitallit, annertussusaat
amerlassusaallu illoqarfinni
nunaqarfinnilu najugallit malillugit
|
|
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
|
|
Amerlassusaat |
||||
|
Illoqarfinni ......... |
1.217 |
1.329 |
1.296 |
1.452 |
1.521 |
|
Nunaqarfinni ........ |
492 |
541 |
564 |
583 |
578 |
|
Katillugit
......... |
1.709 |
1.870 |
1.860 |
2.035 |
2.099 |
|
|
Annertussusaat (pct.-inngorlugu) |
||||
|
Illoqarfinni ......... |
3 |
3 |
3 |
4 |
4 |
|
Nunaqarfinni ........ |
8 |
8 |
9 |
9 |
9 |
|
Katillugit ......... |
4 |
4 |
4 |
4 |
5 |
Nalunaarut: Savaateqarfiit nunaqarfinnut ilanngullugit naatsorsorneqarput.
Najoqqutaq:
https://bank.stat.gl/SONOU02
Inersimasut aningaasaatikilliortut ilaqutariit
suussusaat malillugu
Ilaqutariinnut kisitsisitigut paasissutissat
atorlugit inersimasut aningaasaatikilliortutut inissisimasut
kisermaajunerat aappaqarneralluunniit
malillugit immikkoortiterneqarsinnaapput.
Taamatuttaaq ilaqutariinni meeqqat inuusuttullu angajoqqaaminni najugallit amerlassusaat malillugit immikkoortiterisoqarsinnaavoq. Takussutissiami
4-mi takuneqarsinnaavoq inersimasut
aningaasaatikilliortutut taaneqarsinnaasut
kisermaat inersimasunut aappariinnut naleqqiullugit annertunerungaatsiartut.
Takussutissiaq 4. Inersimasut aningaasaatikilliortut
annertussusaat amerlassusaallu,
ilaqutariit suussusaat kiisalu meeqqat inuusuttullu angajoqqaaminni najugallit amerlassusaat malillugit
|
|
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
|
|
Amerlassusaat |
||||
|
Kisermaat meeraqanngitsut ........... |
907 |
974 |
963 |
1053 |
1088 |
|
Kisermaat ataatsimik meerallit ......... |
137 |
153 |
143 |
151 |
144 |
|
Kisermaat ataatsimit amerlanerusunik meerallit |
58 |
72 |
77 |
97 |
99 |
|
Aappariit meeraqanngitsut ............ |
61 |
52 |
62 |
64 |
57 |
|
Aappariit ataatsimik meerallit .......... |
35 |
27 |
38 |
33 |
47 |
|
Aappariit ataatsimit amerlanerusunik meerallit |
73 |
80 |
71 |
75 |
84 |
|
Katillugit
........................... |
1.271 |
1.358 |
1.354 |
1.473 |
1.519 |
|
|
Annertussusaat (pct.-inngorlugit) |
||||
|
Kisermaat meeraqanngitsut ........... |
7 |
8 |
7 |
8 |
8 |
|
Kisermaat ataatsimik meerallit ......... |
9 |
10 |
9 |
9 |
9 |
|
Kisermaat ataatsimit amerlanerusunik meerallit |
6 |
8 |
8 |
10 |
10 |
|
Aappariit meeraqanngitsut ............ |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
|
Aappariit ataatsimik meerallit .......... |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
|
Aappariit ataatsimit amerlanerusunik meerallit |
1 |
1 |
1 |
1 |
2 |
|
Katillugit ........................... |
4 |
4 |
4 |
4 |
5 |
Najoqqutaq:
https://bank.stat.gl/SONOU04
Meeqqat inuusuttullu aningaasaatikilliortut
ilaqutariit suussusaat malillugu
Ilaqutariinnut kisitsisitigut paasissutissat
aamma meeqqanut inuusuttunullu inersimasunik najugaqatilinnut imaluunniit aappariinnik inersimasunik najugaqatilinnut aningaasaatikilliortutullu
inissisimasunut immikkoortiterinissamut
periarfissiipput. Takussutissiaq
5-imi takuneqarsinnaasutut meeqqat
inuusuttullu aningaasaatikilliortutut
taaneqarsinnaasut kisermaanik
inersimasunik ilaqutallit meeqqanut inuusuttunullu inersimasunik aappariinnik ilaqutalinnut sanilliullugit annertunerupput.
Takussutissiaq 5. Meeqqat inuusuttullu
aningaasaatikilliortutut inissisimasut,
annertussusaat amerlassusaallu
ilaqutariit suussusaat malillugit
|
|
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
|
|
Amerlassusaat |
||||
|
Kisermaat .......... |
305 |
369 |
371 |
421 |
409 |
|
Aappariit |
133 |
143 |
135 |
141 |
171 |
|
Katillugit........... |
438 |
512 |
506 |
562 |
580 |
|
|
Annertussusaat (pct.-inngorlugu) |
||||
|
Kisermaat .......... |
7 |
9 |
9 |
10 |
9 |
|
Aappariit |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
|
Katillugit........... |
4 |
4 |
4 |
5 |
5 |
Najoqqutaq:
https://bank.stat.gl/SONOU03
Aningaasaatikilliortut suiaassuseq malillugu
Aningaasaatikilliortutut inissisimasut suiaassusaat
malillugit immikkoortiterinerup
takutippaa angutit amerlanerusut aningaasaatikilliortutut
inissisimasut. 20-niilli 29-nut ukiulinni
arnat amerlanerullutik.
Takussutissiaq 6. Aningaasaatikilliortutut inissisimasut annertussusaat ukiut suiaassuserlu malillugit, 2023
|
Angutit |
Arnat |
Angutit |
Arnat |
|
|
|
Annertussusaat (pct.-inngorlugu) |
Amerlassusaat |
||
|
0-4 ............... |
8 |
8 |
127 |
120 |
|
5-9 ............... |
5 |
5 |
87 |
74 |
|
10-14 ............... |
4 |
4 |
55 |
50 |
|
15-19 ............... |
7 |
8 |
72 |
69 |
|
20-24 ............... |
8 |
11 |
106 |
137 |
|
25-29 ............... |
10 |
10 |
160 |
136 |
|
30-34 ............... |
7 |
5 |
129 |
92 |
|
35-39 ............... |
6 |
3 |
105 |
53 |
|
40-44 ............... |
5 |
3 |
81 |
37 |
|
45-49 ............... |
3 |
1 |
44 |
14 |
|
50-54 ............... |
4 |
2 |
53 |
25 |
|
55-59 ............... |
4 |
1 |
90 |
30 |
|
60-65 ............... |
4 |
2 |
77 |
27 |
|
65-69 ............... |
2 |
1 |
27 |
9 |
|
70-74 ............... |
1 |
0 |
5 |
0 |
|
74 + ................ |
1 |
0 |
6 |
2 |
|
Katillugit
|
5 |
4 |
1.224 |
875 |
Najoqqutaq:
https://bank.stat.gl/SONOU01