Politiit
Naalagaaffeqatigiiffiup iluani Kalaallit Nunaat immikkut politeeqarfeqarfiuvoq. Politeeqarfeqarneq aaqqissuussaanikkut Inatsiseqarnermut Ministereqarfiup ataaniippoq.
Nunatsinni Politeeqarfiit 1. april 2012-miit politeeqarfinnut sisamanut immikkoortunngortinneqarput, illoqarfinni politeeqarfiit kommuneqarfiit immikkoortinneqarnerattut makkununnga immikkoortunngorlugit (kujataaniit):
- Politiit Kujataani: Nanortalik, Qaqortoq Narsarlu.
- Politiit Sermersuumi: Paamiut, Nuuk, Tasiilaq Ittoqqortoormiillu.
- Politiit Qeqqani: Maniitsoq, Kangerlussuaq Sisimiullu.
- Politiit Qaasuitsumi: Aasiat, Qeqertarsuaq, Qasigiaanguit, Ilulissat, Uummannaq, Upernavik, Pituffik Qaanaarlu.
Immikkoortuni sisamani politeeqarfiit pingaarnerusut (pisortaqarfiit) ataatigut titagaapput.
Politeeqarfiit toqqaannartumik qitiusumik nalunaarsuiffinnut attaveqarput, soorlu pinerlussimasut nalunaarsugaaffiannut, passeqartut biilersinnaanermullu allagartaqartut nalunaarsugaaffiannut aammalu Schengen Informations Systemimut (SIS). (Allaaserisaq tassunga tunngaseq ataani atuarneqarsinnaavoq). Pineqartut saniatigut politiit akiliisitsinikkut pineqaatissiinertigut akiligassanik naammassisitsiniaanissamut pisinnaatitaapput.
Politiit nittartagaatigut annertunerusumik paasisaqarit una aqqut atorlugu: www.politi.dk/Groenland
Politimestereqarfik, Nuummi inissisimasoq, immikkoortunut pingasunut inissitaavoq: Allaffissornikkut immikkoortortaqarfik, periataarnissamut sillimasoqarfik inatsisilerinermillu immikkoortoqarfik.
Saqitsaannermi suliassat tamaasa suliassaralugit 1. januar 2010-miit Kalaallit Nunaat akiliisitsisarnermut eqqartuussivittaarpoq, Kalaallit Nunaanni Eqqartuussiviup ataani inissisimasumik.
Takussutissiaq 1. Politiit suliaat assigiinngitsut
|
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
|||
|
|
|
Amerlassusaat |
|||||||
Passinik tunniussinerit |
2.468 |
2.626 |
3.162 |
3.597 |
5.989 |
3.731 |
3.191 |
|||
Biilinik angallassisinnaanermut allagartat tunniunneqartut |
1.358 |
1.303 |
1.283 |
1.486 |
2.054 |
1.938 |
1.795 |
|||
|
Mio. kr. |
|||||||||
Ukiumut akiliisitsissutit |
12,5 |
6,4 |
6,1 |
7,6 |
7,6 |
7,0 |
7,1 |
|||
Ukiumut akiliisitsissutit akilerneqarsimasut |
3,8 |
4,2 |
3,8 |
3,4 |
4,0 |
4,0 |
3,7 |
|||
Akiliisitsissutit akilerneqarsimanngitsut |
19,0 |
19,8 |
19,3 |
20,0 |
20,3 |
13,6 |
14,1 |
|||
Arsaarinnissutit |
1,3 |
5,6 |
2,8 |
2,7 |
2,2 |
1,2 |
2,4 |
|||
Arsaarinnissutinut akiligassat katillugit |
6,5 |
10,1 |
13,7 |
15,9 |
15,7 |
17,9 |
21,7 |
|||
|
Amerlassusaat |
|||||||||
Tigusaasimasut il.il. |
1.403 |
1.523 |
1.495 |
1.118 |
1.215 |
1.258 |
1.728 |
|||
Aalakoortut |
767 |
589 |
613 |
563 |
558 |
525 |
739 |
|||
Tigummigallagassanngortitsinerit 2) |
177 |
160 |
181 |
232 |
190 |
200 |
199 |
|||
Isertitsivimmiittut |
96 |
70 |
95 |
95 |
29 |
45 |
41 |
|||
|
Ullut atugassat 1) |
|||||||||
Ullut amerlassusii – tigummigallagassanngortitsinerit |
3.918 |
5.934 |
4.539 |
3.223 |
1.538 |
981 |
750 |
|||
Ullut amerlassusii – isertitsivimmiinnerit |
1.882 |
1.048 |
702 |
1.260 |
78 |
94 |
102 |
|||
Angallassinerit |
467 |
273 |
244 |
242 |
134 |
229 |
205 |
|||
Atorfimmi suliassaqarluni angalanerit |
703 |
1.109 |
1.177 |
732 |
819 |
332 |
594 |
|||
Naalakkerneqarluni (tassunga ilaavoq ilinniarfimmiinnerit) |
1.807 |
1.984 |
2.187 |
2.276 |
1.933 |
3.445 |
3.274 |
|||
Nassuiaatit: 1) Ullut atugassat tassaavoq inuup ataatsip ullormut suliffia. Tassa ima paasisariaavoq; politiit marluk ullut pingasut sulillutik angalagunik ullut atugassat arfinillit katillutik atussavaat. 2) Isertitsivimmiittoq allamut nuukkaangat nalunaarsuiffinnut marlunnut allanneqartarpoq. 3) Akiliisitsissutit arsaarinnissutillu nalingi mio. kr.-iupput, akiliisitsissutsit pisoqalivallaarsimasut aamma akilerneqarsimasut akilerneqarsimasut aamma suli akiligassat nalingisa nikingassutaat allaqqapput.
Takussutissiaq 2. Kalaallit Nunaanni politeeqarfinni sulisut
|
|
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
Politiit katillugit |
133 |
139 |
152 |
170 |
161 |
154 |
137 |
Politiitut aalajangersimasumik atorfillit |
96 |
108 |
101 |
114 |
115 |
117 |
109 |
- taakkunannga nunaqavissut |
75 |
84 |
71 |
74 |
87 |
87 |
94 |
- taakkunannga tikisitat |
21 |
24 |
30 |
40 |
28 |
30 |
15 |
Politiinngorniatut ilinniartut |
23 |
17 |
30 |
33 |
29 |
27 |
17 |
Sulinngiffeqarneq, ilinniariartorsimasut nunaniluunniit tamalaani suliartorsimasut |
14 |
14 |
21 |
23 |
17 |
10 |
11 |
Suleqataasut allat |
160 |
167 |
167 |
161 |
153 |
158 |
155 |
Politiinut ikiortit |
47 |
48 |
44 |
46 |
48 |
50 |
49 |
Kommunefogedit ikiortillu |
55 |
61 |
64 |
56 |
49 |
48 |
44 |
Sulisut inatsisilerisut |
7 |
8 |
8 |
8 |
7 |
7 |
8 |
Allaffinni sulisut |
30 |
29 |
30 |
30 |
28 |
32 |
33 |
- taakkunannga nunaqavissut |
27 |
25 |
27 |
28 |
25 |
30 |
31 |
- taakkunannga tikisitat |
3 |
4 |
3 |
2 |
3 |
2 |
2 |
Angallatini inuttat |
21 |
21 |
21 |
21 |
21 |
21 |
21 |
Najoqqutaq: Kalaallit Nunaanni Politimesteri
Inatsisiliorneq inatsiseqarnernut marlunnut agguarneqarsinnaavoq, tassalu pinerluttulerinermut inatsisit allatigullu inatsiseqarneq.
Pinerluttulerinermi inatsit
Pinerluttulerinermi inatsisip siulliusutut pingaarnertullu atuuffigai pisortani atorfillit eqqunngitsiliorfigineqartarneri, ilaqutariit iluanni pinerluuteqartarnerit, kinguaassiutitigut pinerluttarnerit, inuunermut timimullu pinerluttarnerit pisuussutitigullu pinerluttarnerit.
Takussutissiaq 3. Pinerluttulerinermi inatsimmik unioqqutitsineq
|
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
Pasine- qartut |
|
Pinerluttulerinermik inatsit katillugit |
5.807 |
5.998 |
5.540 |
5.141 |
5.251 |
5.348 |
4.844 |
3.493 |
89 |
Pisortani oqartussanik narrunarsaanerit (§16) |
87 |
82 |
91 |
100 |
93 |
89 |
100 |
93 |
0 |
Ilaqutariinni pinerluttuliornerit (§§48-50) |
4 |
13 |
10 |
5 |
5 |
8 |
1 |
1 |
0 |
- taakkunannga ilaquttamik atoqateqarnerit |
4 |
10 |
7 |
4 |
5 |
8 |
1 |
1 |
0 |
Arnerinikkut/anguserinikkut pinerluttuliornerit (§§ 51-56) |
370 |
488 |
462 |
391 |
331 |
371 |
313 |
250 |
2 |
- taakkunannga pinngitsaaliinerit pinngitsaaleeriarnerillu |
158 |
196 |
159 |
164 |
119 |
159 |
124 |
113 |
0 |
- takkunannga meeqqanik 15 inorlugit ukiulinnik kinguaassiutitigut atoqateqartarnerit |
100 |
109 |
121 |
82 |
63 |
60 |
71 |
54 |
1 |
- taakkunannga ileqqussaanngitsuliortitsinerit |
4 |
2 |
1 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
0 |
- taakkunannga kannguttaalliorfiginninnerit |
107 |
177 |
176 |
136 |
145 |
145 |
109 |
75 |
1 |
Inuunermut timikkullu pinerluttuliornerit ( §§ 57-64) |
813 |
851 |
863 |
880 |
852 |
840 |
759 |
671 |
8 |
- taakkunannga toqutsinerit |
8 |
8 |
8 |
8 |
9 |
11 |
1 |
1 |
0 |
- taakkunannga toqutseriarnerit |
18 |
12 |
17 |
22 |
21 |
24 |
19 |
19 |
0 |
- taakkunannga persuttaanerit |
775 |
821 |
808 |
833 |
812 |
789 |
730 |
645 |
8 |
Pigisanut nalilinnik pinerluttuliornerit (§§ 72-81) |
4.105 |
4.128 |
3.644 |
3.382 |
3.603 |
3.654 |
3.332 |
2.196 |
72 |
- taakkunannga illunik ammarterinerit |
986 |
921 |
666 |
541 |
741 |
821 |
672 |
567 |
26 |
- taakkunannga tillinniarnerit |
1.688 |
1.846 |
1.714 |
1.695 |
1.614 |
1.644 |
1.553 |
1.031 |
28 |
- taakkunannga aserorterinerit |
905 |
818 |
798 |
749 |
774 |
771 |
664 |
280 |
10 |
- taakkunannga atortunik tillinnerit 1) |
322 |
334 |
291 |
220 |
312 |
259 |
253 |
150 |
4 |
Pinerluttulerinermi inatsisip sinnerani |
428 |
436 |
470 |
383 |
367 |
386 |
339 |
282 |
7 |
Nassuiaat: 1) Atortunik tillinnerni cykelit snescooterillu taamaallaat ilanngunneqartarput tillittoq paasineqaraangat.
Najoqqutaq: Kalaallit Nunaanni Politimester
Allatigut inatsiseqarneq
Allatigut inatsiseqarnermi pineqarput angallannermut inatsit, ikiaroorniutit pillugit inatsit, ikuallannermut inatsit, politiit ileqqoreqqusaat, akileraarnikkut aammalu akitsuusiisarnikkut inatsit, avatangiisinut aalisarnermullu inatsisit.
Pinerluttarnermut inatsit allatigullu inatsiseqarneq, Kalaallit Nunaannut immikkut tunngasunik paasisaqarit una aqqut atorlugu: www.folketinget.dk/
Takussutissiaq 4. Immikkut inatsimmik unioqqutitsineq
|
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
Pasineqartut |
Pasineqartut 15- iliineqanngitsut |
Immikkut inatsisiliani katillugit |
1.481 |
1.552 |
1.481 |
1.464 |
1.588 |
1.917 |
1.554 |
1.402 |
0 |
Immikkut inatsisiliat angallannermi inatsit ilaatinnagu |
868 |
904 |
887 |
842 |
744 |
851 |
755 |
711 |
0 |
Angallannermi inatsit |
613 |
648 |
594 |
622 |
844 |
1.066 |
799 |
691 |
0 |
- taakkunannga aalakoorluni biilernerit (§§ 9 og 10) |
63 |
140 |
125 |
147 |
119 |
124 |
105 |
106 |
0 |
Angallannermi ajutoornerit katillugit |
256 |
195 |
166 |
158 |
153 |
176 |
142 |
68 |
0 |
Aalakoornani angallannermi ajoqusernerit |
140 |
146 |
117 |
125 |
135 |
130 |
97 |
25 |
0 |
Aalakoorluni angallannermi ajoqusernerit |
116 |
49 |
49 |
33 |
18 |
46 |
45 |
43 |
0 |
Ikiaroorniutit pillugit inatsit |
413 |
477 |
550 |
551 |
543 |
503 |
468 |
460 |
0 |
Ikuallattoornaveersaarneq illuutillu pillugit inatsit |
59 |
68 |
40 |
37 |
28 |
44 |
15 |
13 |
0 |
Politiit ileqqoreqqusaat |
136 |
96 |
98 |
70 |
2 |
84 |
99 |
107 |
0 |
Akileraarutinut akitsuutillu pillugit inatsit |
27 |
7 |
7 |
7 |
11 |
5 |
2 |
2 |
0 |
Avatangiisit pillugit inatsisit |
5 |
9 |
8 |
4 |
7 |
6 |
7 |
3 |
0 |
Aalisarneq pillugu inatsisit |
61 |
83 |
32 |
31 |
23 |
60 |
33 |
14 |
0 |
Immikkut inatsisit allat |
167 |
164 |
152 |
142 |
130 |
149 |
131 |
112 |
0 |
Najoqqutaq: Kalaallit Nunaanni Politimesteri
Ujaasineq annaassiniarnerlu
Politiit annaassiniarneq pisussaaffigaat tassalu nuna tamakkivillugu sinerissallu imartaata qanituani ujaasinerit annaassiniarnerillu pisussaaffigaat. Arktisk Kommandop immakkut annaassiniarneq pisussaaffigaa, assersuutitut umiarsuarnik ajornartorsiortoqartillugu, Statens Luftfartsvæsenili timmisartutigut annaassiniarneq pisussaaffigalugu, tassalu timmisartutigut inunnik ajornartorsiortunik ujaasinerit annaassiniarnerillu. Annaasiniarnerni atorneqartarlutik politiit angallataat, Air Greenland timmisartuutai, umiatsiaaqqat aalisariurillu inunnit pigineqartut taamatullu Artisk Kommandop sakkutooqatigiivi. Politiit imarsiornikkut sisamanik saviminiusunik umiarsuaqarput, tamarmik Nuup illoqarfiani inissisimasut. Ataaseq Nuummi alajangersimasumik inissitaavoq pingasullu allat ukioq tamangajaat sinerissami illoqarfinni sullissisarlutik.
Statens Luftfartsvæsenimut tunngasunik paasisaqarit una aqqut atorlugu: www.slv.dk/
Inuit saqitsaassutaat
Politiit inuit piumasaqaataannik pinngitsaaliilluni akiliisitsiniartarneq akisussaaffigaat. Pisortatigut piumasaqaatit akileraartarnermut Aqutsisoqarfiup qitiusumik akiliisitsiniarnermik aqutsisoqarfianiit ingerlanneqartarput.
Takussutissiaq 5. Inuit eqqartuussisutigut suliassiissutaat il.il.
Najoqqutaq: Kalaallit Nunaanni Politimesteri
Kalaallit Nunaanni Pinerlutsaaliuinermut Siunnersuisoqatigiit
Pinerlutsaaliuinermut Siunnersuisoqatigiit Politimesteri siulittaasoraat, allattoqarfittaaq aaqqissuusaanikkut Politimestereqarfiup ataani inissisimavoq. Siunnersuisoqatigiinnut tunngasunik annertunerusumik paasissutissanik ukiumoortumik nalunaarusiaq www.pisiu.gl iserfigalugu pissarsisoqarsinnaavoq.
Nunanik assigiinngitsunik suleqateqarneq
Kalaallit Nunaat Schengenimi suleqatigiinermut akuuvoq taamatullu Europami Schengen Informations Systemimut (SIS) atalluni. Ataqatigiimmik aaqqissuussineq tassaavoq nunamut isilernermi pinerluttunik inunnillu akaarinngisanik nalunaarsuuteqarfik. Kalaallit Nunaat 2001-mili inunnik nunanit allanit Schengenip avataaneersunik iserniartunik nakkutilliilluni.
Schengen pillugu suleqatigiinnermut tunngasunik paasisaqarit una aqqut atorlugu: www.eu-oplysningen.dk/emner/schengen/