Unnerluussinerit

Saqqummersitami matumani unnerluussinerit amerlassusaat inatsimmi eqimattanut toqqartukkanut agguaallugit suliarineqarput. 2020-mi pinerluttuliornermut inatsisip ataani 4.198-inik unnerluussisoqarsimavoq, angallannermut inatsisip ataani 1097-iullutik aammalu immikkut inatsisit ataanni 702-ullutik. Unnerluussinerit katillugit 5.997-iupput taamaalilluni 15,5 pct.-inik siornamiit appariarsimallutik. Titartakkami siullermi takuneqarsinnaapput unnerluussinerit amerlassusaat aammalu agguarneri ukiut tallimat ingerlanerini qanoq allanngoriartorsimanersut.

 

Titartagaq 1. 2016-imiit 2020-mut unnerluussinerit amerlassusaat, pinerluttulerinermut inatsimmut, angallannermut inatsimmut aammalu immikkut inatsisinut agguaallugit

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit https://bank.stat.gl/KRNAN

 

Pinerluttulerinermi inatsimmik unioqqutitsinerit

Pinerluttulerinermi inatsimmik unioqqutitsinerni pinerluttulerinermi inatsimmik unioqqutitsinerni politiinut unnerluutigineqartut tamakkerlugit ilanngunneqarput. Pinerluttulerinermi inatsisip immikkoortui kisitsisitigut paasissutissani sisamanngorlugit eqimattanut pingaarnernut inissitsitersimapput: Pisortat oqartussaatitaannut pinerluttuliornernut, kinguaassiuutitigut pinerluttuliornernut, toqutsilluni timimillu pinerliilluni pinerluttuliornernut aammalu pisuussutit tungaasigut pinerluttuliornernut, bilag 1 aammalu 1.1 takukkit.

 

Tabeli 1. 2016-imiit 2020-mut unnerluussinerit amerlassusaat, pinerluttulerinermi inatsisip ataani eqimattani pingaarnerni sisamani

 

2016

2017

2018

2019

2020

Katillugit.............................

4.362

3.643

2.925

3.581

4.198

Pisortat oqartussaatitaanut pinerluttuliornerit..

169

139

144

158

160

Kinguaassiuutitigut pinerluttuliornerit........

393

381

421

537

719

Toqutsilluni timimillu pinerliinerit.............

983

950

755

1.031

1.269

Pisuussutit tungaasigut pinerluttuliornerit.....

2.817

2.173

1.605

1.855

2.050

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit https://bank.stat.gl/KRNAN

 

Titartagaq 2. Unnerluussinerit procentinngorneri, unioqqutitsinerup suunera aallaavigalugu inissitsiternerinut agguaallugit

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit https://bank.stat.gl/KRNAN

 

Pisortat oqartussaatitaannut pinerluttuliornerit

Pisortat oqartussaatitaannut pinerluttuliornerit pinerluttulerinermi inatsisip ataani unnerluussinerit ikinnerpaapput.

 

Tabeli 2. 2016-imiit 2020-mut pisortat oqartussaatitaannut pinerluttuliornermi unnerluussinerit

 

2016

2017

2018

2019

2020

Pisortat oqartussaatitaannut pinerluttuliornerit katillugit....................................

169

139

144

158

160

Pisortani atorfilimmut nakuuserneq................

90

64

75

94

92

Inatsisit unioqqutillugit kalerrisaarineq..............

24

12

18

14

12

Eqqunngitsumik nassuiaaneq imal. eqqunngitsumik unnerluussineq...............................

15

11

11

10

12

Peqquserluutinik aningaasaliorneq................

8

3

2

5

6

Allagartanik uppernarsaatissanik atornerluineq.......

8

17

11

7

7

Ikuallatsitsineq...............................

15

22

17

19

23

Pisortat oqartussaatitaannut pinerluttuliornerit allat....

9

10

10

9

8

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit https://bank.stat.gl/KRNAN

 

2020-mi innuttaasut 15-it sinnerlugit ukiullit 1.000-iugaangata pisortat oqartussaatitaannut pinerluttuliornerit sisamat unnerluutigineqartarsimapput. Pisortanilu atorfilinnut nakuusernerit innuttaasut 15-it sinnerlugit ukiullit 1.000-iugaangata marluk unnerluutigineqartarsimallutik, unioqqutitsinernilu uani pineqartuni 58 procentinik annertutigipput.

 

Kinguaassiuutitigut pinerluttuliornerit

Kinguaassiuutitigut pinerluttuliornermi unnerluussinerit pinngitsaaliilluni atoqateqarnernik il.il. (inatsisinik unioqqutitsilluni pinngitsaaliilluni atoqateqarnerit) aammalu kannguttaalliorfigitinnernik nalunaarsorneqarajupput.

 

Tabeli 3. 2016-imiit 2020-mut kinguaassiuutitigut pinerluttuliornerit, unioqqutitsinerit suunerinut agguaallugit

 

2016

2017

2018

2019

2020

Kinguaassiuutitigut pinerluttuliornerit katillugit

393

381

421

537

719

Pinngitsaaliilluni atoqateqarneq il. Il...........

151

128

156

202

230

Meeqqamik 15-it inorlugit ukiulimmik kinguaassiuutitigut atoqateqarneq

82

69

75

84

105

Kannguttaalliorfiginninneq

143

168

166

209

358

Kinguaassiuutitigut pinerluttuliornerit allat.......

17

16

24

42

26

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit https://bank.stat.gl/KRNAN

 

2020-mi innuttaasut 15-it sinnerlugit ukiullit 1.000-iugaangata kinguaassiuutitigut pinerluttuliornerit 16 unnerluutigineqartarsimapput, taakkunannga pinngitsaaliilluni atoqateqarnerit il. il. (inatsisinik unioqqutitsilluni pinngitsaaliilluni atoqateqarnerit) innuttaasut 15-it sinnerlugit ukiullit 1.000-iugaangata 5 unnerluutigineqartarsimallutik.

 

Toqutsilluni timimillu pinerliilluni pinerluttuliornerit

Pineqartuni inunnut ataasiakkaanut nakuusernermi unnerluussinerugajunnerusarput.

 

Tabeli 4. 2016-imiit 2020-mut toqutsilluni timimillu pinerliilluni pinerluttuliornerit, unioqqutitsinerit suunerinut agguaallugit

 

2016

2017

2018

2019

2020

Toqutsilluni timimillu pinerliilluni pinerluttuliornerit katillugit ....  ................................     

983

950

755

1.031

1.269

Toqutsineq  ..  ................................  

3

6

4

6

7

Toqutseriarneq ................................

13

15

15

8

7

Nakuuserneq.  ................................

738

697

569

803

984

Inatsisit unioqqutillugit pinngitsaaliineq kiffaanngissusiiaanerlu

13

17

5

5

13

Angerlarsimafimmi eqqissiviilliortitsineq.................

36

36

24

41

49

Inuunermik, peqqissutsimik, atugarissaarnermilu ajoqusiinissamik sioorasaarineq......................

166

158

111

150

190

Toqutsilluni timimillu pinerliilluni pinerluttuliornerit allat......

14

21

27

18

19

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit https://bank.stat.gl/KRNAN

 

2020-mi innuttaasut 15-it sinnerlugit ukiullit 1.000-iugaangata toqutsilluni timimillu pinerliilluni pinerluttuliornerit 29-t unnerluutigineqartarsimapput, taakkunannga toqutsinerit 0,2-it unnerluutigineqartarput aammalu toqutseriarnerit innuttaasut 15-it sinnerlugit ukiullit 1.000-iugaangata 0,7-t unnerluutigineqartarsimallutik.

 

Pisuussutit tungaasigut pinerluttuliornerit

2020-mi pisuussutit tungaasigut pinerluttuliornerit unnerluussinerit 34 procenterisimavaat aammalu pinerluttulerinerni inatsisip ataani unnerluussinerit 49 procenterisimallugit. Pisuussutit tungaasigut pinerluttuliornerit annerpaartaat pisaartorniarluni pinerluttuliornerusimapput, tassaallutik najugarinngisamut iserluni tillinniarnerit, tillinnerit, niuertarfinni tillinnerit aammalu biilinik umiatsianillu akuerineqarani atuinerit.

 

Pisuussutit tungaasigut pinerluutit ataanniippoq aamma aserorterineq; unnerluussinerillu 33 procentiinik annertutigilluni aammalu pinerluttulerinermi inatsisip ataani unnerluussinerit 16 procentiinik annertutigilluni.

 

Tabeli 5. 2016-imiit 2020-mut pisuussutit tungaasigut pinerluttuliornerit

 

2016

2017

2018

2019

2020

Pisuussutit tungaasigut pinerluttuliornerit katillugit..............................

2.817

2.173

1.605

1.855

2.050

Niuertarfinni suliffeqarfinnilu tillinniarneq

269

174

129

179

213

Pisortat suliffeqarfiutaanni tillinniarneq.......

185

140

91

99

135

Inuinnarnut tillinniarneq..................

134

76

48

51

69

Inuinnaat biiliini tillinneq.................

46

22

16

22

25

Umiatsiami tillinneq.....................

149

120

79

87

47

Niuertarfimmi tillinneq...................

544

356

222

233

238

Ujajaaneq.............................

25

25

22

23

34

Tillinniarnerit allat, eqqartuussisut suliassaannik namminersuussineq ilanngullugu..........

445

338

275

266

248

Nassaamik peqquserlulluni atuineq.........

17

9

6

11

4

Peqquserlunneq, qarasaasianut tunngasutigut peqquserluttuliorneq ilanngullugu..........

225

206

202

154

201

Allap piinik peqquserlunneq, piginnaatitaanermik atornerluineq, akiitsugaqarfimmut peqquserlunneq, iluanaarniapilunneq.......

20

22

27

69

27

Tillitanik atueqataaneq..................

57

19

17

19

17

Pigisanik aseruineq.....................

545

518

355

537

680

Akuerineqarani atuineq..................

159

148

116

205

112

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit https://bank.stat.gl/KRNAN

 

2020-mi innuttaasut 1.000-iugaangata pisuussutit tungaasigut pinerluttuliornerit 47-t unnerluutigineqartarsimapput, taakkunannga niuertarfinni tillinnerit innuttaasut 1.000-iugaangata tallimat unnerluutigineqartarsimallutik, pigisanillu aseruinerit innuttaasut 1.000-iugaangata 16-it unnerluutigineqarsimallutik.

 

Immikkut inatsisinik unioqqutitsinerit

Immikkut inatsisit inatsisinik ataasiakkaanik immikkullu ittunik sammisalinnik imaqarput. Immikkut inatsisit sammisanik assigiinngitsunik soorlu sumiiffinni tamanut ammasuni politiit torersumik eqqissisimanermillu qularnaarinninnissaannik atuutsitsinernik (Politiit ileqqoreqqusaat), aanngajaarniutit pillugit inatsimmik, sakkoqarnermut inatsimmik, avatangiisit pillugit inatsimmik il.il. imaqarput.

 

Immikkut inatsisinik unioqqutitsinermi unnerluussinerit oqartussanit sammisanut assigiinngitsunut sunniuteqartunik nakkutilliisunit ingerlanneqarajunnerusarput. Taamaattumillu immikkut inatsisit ataanni unnerluussinerit kisitsisitigut paasissutissaat aamma oqartussat assigiinngitsut qanoq suliniutinik ingerlataqarnerannit sunnerneqarput. Oqartussallu pineqartut tassaapput soorlu Akiitsuuserivik aammalu Ikiaroornartunik Nakkutilliisoqarfik, Arktisk Kommando, Aalisarnermik Nakkutilliisoqarfik, Kalaallit Nunaanni Sulisoqarnermut Nakkutilliisoqarfik aammalu taakku suliffeqarfinnut pulaartarnerat.

 

Angallannermut inatsit immikkut inatsiseqarnerup ataaniippoq, angallannermullu inatsimmik unioqqutitsinerit amerlassusiisa immikkut inatsisinik unioqqutitsinerit amerlassusaat ataatsimut naligiinnarmagit angallannermut inatsimmik unioqqutitsinerit nalunaarsukkat amerlassusaat immikkut immikkoortulerlugit saqqummiunneqarput.

 

Tabeli 6. 2016-imiit 2020-mut immikkut inatsisit allat ataanni unnerluussinerit, unioqqutitsinerit suunerinut agguaallugit

 

2016

2017

2018

2019

2020

Inatsisit allani katillugit..................

818

856

721

665

702

Ikiaroornartut pillugit inatsit................

535

538

466

375

341

Ikuallattoqartillugu inatsit..................

16

13

22

18

12

Politiit peqqussutaat.....................

99

101

102

91

89

Pinerluttulerinermi inatsisit immikkut ittut allat...

32

44

27

33

27

Uumasut piniarnerlu pillugit inatsitit, uumasunik naalliutsitsineq ilanngullugu................

73

58

41

68

107

Suliffeqarneq, assartuineq il.il. pillugit inatsisit..

21

28

22

38

46

Immeraatit, akuersissutit inuussutissarsiutillu pillugit inatsisit...............................

17

25

26

21

19

Inatsisit allat sinneri......................

25

49

15

21

61

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit https://bank.stat.gl/KRNAN

 

Immikkut inatsisini unioqqutitsinerni 2018-imut agguaqatigiissillugu 49 procentii aanngajaarniutit pillugit inatsimminngaanneerput.

 

Angallannermut inatsimmik unioqqutitsinerit

Angallannermut inatsimmik unioqqutitsinerit amerlanersaat unnerluutigineqartanngillat, politiillu namminneq nalunaarutigisarpaat. Angallannermut inatsimmik unioqqutitsinerit nalunaarsukkat amerlassusaat politiit sulinerannik aamma sunnerneqartarput; ukiut ilaanni sammisamik nakkutiginninnerusoqartarmat ukiunili allani nakkutiginninnerusoqarani.

2010-mi politiit angallannermut suliassanik nakkutilliinerusimallutik ukiumoortumik kisitsisitigut paasissutissiipput, tamannalu kisitsisini takuneqarsinnaavoq. Ataanilu tabelimi takutinneqartut angallannermut inatsimmik unioqqutitsinermi unnerluussinerunatik angallannermut inatsimmik unioqqutitsinerupput nalunaarsukkat.

 

Tabeli 7. 2016-imiit 2020-mut angallannermut inatsimmik unioqqutitsinerit nalunaarsukkat

 

2016

2017

2018

2019

2020

Angallannermut inatsimmi katillugit

893

986

746

945

1097

Angallannermi ajutoorneq........

124

102

78

119

88

Imigassartorsimalluni imal. nakorsaatinik atuilluni angallannermi ajutoorneq ....................

17

19

32

38

35

Imigassartorsimalluni nakorsaatinilluunniit sunnertissimalluni biilerneq......................

127

167

151

147

155

Biilersinnaanermut allagartaqarani biilerneq.....................

109

152

104

133

114

Angallannermi ajutoortoqartillugu pisussaaffeqarneq...............

30

32

20

22

33

Sukkassusissamik qaangiineq.....

41

47

17

44

57

Qitequteqarani/isumannaallisaatit atornagit angalaneq............

40

62

29

70

86

Ingerlaarnermi oqarasuaammik angallattakkamik tigummiarluni atuineq

84

61

33

65

79

Angallannermut inatsimmik unioqqutitsinerit allat............

321

344

282

307

450

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit https://bank.stat.gl/KRNAN

 

Pasineqarnerit procentinngorlugit

Politiit inunnut ataasiakkaanut arlalinnulluunniit pasinnittarnerat unioqqutitsinerup suunera aallaavigalugu assigiinneq ajorput.

 

Pasineqarnerit procentinngornerini pinerluttuliornermut inatsit, angallannermut inatsit aammalu immikkut inatsisit allat ataatsimut isigalugit unnerluussinerit pasineqarnernik kinguneqartartut angallannermut inatsimmi qaffasinnersaapput. Tamannalu taaneqareersutut angallannermut inatsimmik unioqqutitsinermi politiit namminneerlutik unioqqutitsinernik nalunaarsuisarnerannik, assersuutigalugu biilertumik unitsitsinermi piffimmi pasineqarnermik kinguneqarsinnaasumik, peqquteqarpoq.

 

Titartagaq 3. 2016-imiit 2020-mut pinerluttuliornermi inatsimmi, angallannermut inatsimmi aammalu immikkut inatsisini allani pasineqarnerit procentinngorlugit

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit https://bank.stat.gl/KRNAN

 

2020-mi angallannermut inatsimmi unioqqutitsinermi unnerluussinerit 92 procentii pasineqarnernik kinguneqarsimasut qaffasinnersaapput. Immikkullu inatsisinik allanik unioqqutitsinermi unnerluussinerit 70 procentii pasineqarnermik kinguneqartut pinerluttuliornermi inatsimmik unioqqutitsinermi unnerluussinerit 60 procentii pasineqarnernik kinguneqarsimapput.

 

Pinerluttuliornermi inatsimmik unioqqutitsineq unioqqutitsinerup suunera apeqqutaalluni pasineqarnermik kinguneqartarpoq. Inummik navianartorsiortitsilluni pinerluuteqarnermi unnerluussinerit soorlu nakuusernerit, toqutsinerit, pinngitsaaliilluni atoqateqarnerit, ujajaanerit imaluunniit tillinnerit assigiinngitsut pasineqarnermik kinguneqarajunnerusarput. Pasineqarnerillu procentinngorneranni toqutsilluni timimillu pinerliilluni pinerluttuliornermi unnerluussinerit 72 procentii pasineqarnernik kinguneqartut qaffasinnersaapput, kinguaassiuutitigut pinerluttuliornermi unnerluussinerit 68 procentii pasineqarnernik kinguneqartarsimallutik pisuussutillu tungaasigut pinerluttuliornermi unnerluussinerit 48 procentii pasineqarnernik kinguneqarsimasut annikinnersaapput.

 

Titartagaq 4. 2016-imiit 2020-mut pinerluttuliornermi inatsimmik unioqqutitsinermi pasineqarnerit procentinngorneri, inissitsiternerinut agguaallugit

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit https://bank.stat.gl/KRNAN