Periaaseq

Aningaasaqarnikkut pissutsinut ilaapput kisitsisitigut paasissutissat qaammatikkaartumik aamma kvartalikkaartumik saqqummersinneqartartut, nunami aningaasaqarnikkut pissutsinik sukumiisumik misissuinermi atorneqartartut.

Aningaasaqarnikkut pissutsinut ilaapput uuttuutitut atorneqartut Kalaallit Nunaanni aningaasaqarnikkut pissutsinik ersersitsisut. Aningaasaqarnikkut pissutsip nuna tamakkerlugu naatsorsuutit tapertarivaat makkunatigut malinnaagasuartoqarsinnaalersillugu: Tunisassiorneq, inuinnaat atuinerat aamma pisortat atuinerat, aningaasaliinerit nunanillu allanik niueqateqarneq. Naleqqersuutitut atorneqarsinnaanermi saniatigut aningaasaqarnikkut pissutsini pineqartut ineriartorneri ersersinneqarput.

 

Aningaasaqarnikkut pissutsit ineriartornerat aningaasaqarnermi qitiusut ineriartorneri malillugit ingerlavoq. Uuttuutitut atorneqartut tooqqaannartumik aningaasaqarnermi pissutsinut sunniuteqarneq ajoraluartut, Naatsorsueqqissaartarfimmit ilisimaneqarpat ass. uuttuutitut atorneqartuni inatsisit tunngavigalugu allatigulluunniit allannguisoqarnerani, tamanna nalunaarutigineqassaaq kisitsisaataasivimmi tabelini notatiliornikkut.

 

Aningaasaqarnikkut pissutsinut paasissutissat uku ilaapput:

 

·            Atugassanik niuernikkut kaaviiaartitap naleqqersuutaa

·            Nassiussat annertussusaat

·            Bankimit taarsigassarsiarititat uninngasuutillu ukiup naanerani oqimaaqatigiissinneri

·            Nalilinnut atukkiineq, pappialanut nalilinnut akiitsut

·            Ingerlaavartumik isertitanit akileraarutit

·            Eqqussuinermi naqissusiinikkullu akitsuutit

·            Pisortanut akiitsullit allattorsimaffiat

·            Nunatta karsiata akiliisinnaassusiata ukiup naanerani oqimaaqatigiissinnera

·            Sanaartornermut Iluarsaassisarnermullu aningaasaateqarfiup atuinera – 1. kvartal 2020-mi atorunnaarpoq

 

Taakku saniatigut aningaasaqarnikkut pissutsit allat pigineqartut:

 

·            Takornariartitsineq eqqarsaatigalugu Akunnittarfinni unnuisut aamma Timmisartumik angalasut

·            Nunanik allanik niueqateqarneq eqqarsaatigalugu Kalaallit Nunaannut tunisat aamma Avammut tunisat

·            Suliffissarsiortutut nalunaarsukkat

·            Aalisarneq piniarnerlu eqqarsaatigalugit Tunisat aamma Aalisakkat akiinut naleqqersuut

·            Atuisunut akit

·            Sanaartornermi aningaasartuutinut naleqqersuut

 

Atugassanik niuernikkut kaaviiaartitat

Atugassanik niuernikkut kaaviiaartitat ineriartornerup takutinnissaa siunertaraat, tassunga ilanngullugit inuinnaat atuinerisa ineriartornerat.

Kvartalikkaarlugit Kalaallit Nunaanni niuertunit anginernit pingasunit Naatsorsueqqissaartarfimmit kisitsisit pissarsiarineqartarput. Niuertunit kisitsisit pissarsiarisat ataatsimoortinneqartarput. Taakkunani kaaviiaartitat naleqqersuutaattut naatsorsorneqartarput, naleqqersuutip ineriartornerata takutittarpaa atugassanik niuernikkut kaaviiaartitat ineriartornerat. Naleqqersuut tassaavoq ukiumut tunngaviusumut kvartalimut kaaviiaartitat agguaqatigiissinnerisa naatsorsornerat, kvartalimi allanngortoqaraangat kvartalimi agguaqatigiissitsinermi naleqqersuut allanngorsimasarpoq.

 

Naleqqersuut aamma ukiup ingerlanerani piffissanut immikkoortiterlugit iluarsineqartarpoq. Ukiumut allanngorarnerit taamaasillutik salinneqartarput. Ukiup ingerlanerani piffissanut immikkoortiterlugit iluarsaassineq X-12-ARIMA aamma malitassaq JDemetra+-imi pissarsiarineqarsinnaasoq atorlugit suliarineqartarpoq. Ukiup ingerlanerani piffissanut immikkoortillugit iluarsaassineq ingerlaavartumik suliarineqartarpoq, ukiumullu ataasiarluni malitassaq malillugu suliarineqartarluni. Periuseq pillugu paasissutissiinermi ukiup ingerlanerani piffissanut immikkoortillugit iluarsaassinerit immikkut allaaserineqarput.

 

Nassiussat annertussusaat

Nassiussat annertussusaasa kisitsisitigut paasissutissaasa nioqqutissanik eqqussuinermut uuttuuteqarnissaq siunertarivaat. Naatsorsueqqissaartarfiup nassiussat annertussusaat kvartalikkaarlugit Royal Arctic Line A/S (RAL)-imit pissarsiarisarpai. Kisitsisitigut paasissutissani pineqartuni uuttuut 1.000 m3 atorneqarpoq.

 

Kalaallit Nunaanniit avammut tunisat RAL kisiat aqqutigalugu pineq ajorpoq, ilaatigut Islandimut aalisakkanik tulaassisoqartarpoq, timmisartukkullu nioqqutissanik eqqussuisoqartarluni. Nassiussat annertussusaat ataatsimoortinneri naatsorsukkani taamaallaat ersersinneqarput. Nassiussat annertussusaat immikkoortitigaapput. RAL-ip nassiussat ima immikkoortitertarpai.

 

2018-imi aamma 2019-imi nassiussat annertussusaat pct.-inngorlugu suussusiinut aamma nassiussat akornanni agguaqatigiissillugu qanoq annertutiginerinut immikkoortillugit.

	Kalaallit Nunaannut	Kalaallit Nunaannit
Nassiussat nalinginnaasut ......	65,5	6,4
Bilit, angallatit,entreprenørmaskiinallu ..	5,7	0,5
Usit navianartut ..............	2,0	1,7
Nassiussat allequtsikkat ........	1,4	0,0
Igitassat nassiussat ...........	0,0	3,6
Nassiussat annertuut ..........	3,2	0,6
Tankcontainerit ..............	0,4	0,0
Nassiussatkissassutsimi/nillissutsimi   aalajangersimasumiittussat	19,1	82,5
Angallannermut atortut .........	2,8	4,7

Malugiuk 2018-imi aamma 2019-imi nassiussat agguaqatigiissinneri naatsorsorneqarput.

 

Bankimit taarsigassarsiarititat uninngasuutillu ukiup naanerani oqimaaqatigiissinneri

Kisitsisitigut paasissutissani Kalaallit Nunaanni bankimit taarsigassarsiarititat uninngasuutillu kiffartuussiviit sorliit taarsigassarsisimanersut aamma sorliit uninngasuuteqarnersut ilanngullugit ersersinniarneqarput.

 

Nationalbankimit Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu bankini taarsigassarsiat aamma uninngasuutit Kalaallit Nunaanni najugalinnit pigineqartut nalunaarsorneqarsimapput. Nationalbankip kisitsisitigut paasissutissioriaaseq MFI ineriartortissimavaa, taanna atorlugu 2013-imi 3. kvartalimiit taarsigassarsiat kiffartuussivinnit sorlernit taarsigassarsiaanersut takuneqarsinnaapput, takuuk linki ilanngussaq. Ny og mere detaljeret MFI-statistik

 

Kisitsisitigut paasissutissat kiffartuussivinnut ukununnga immikkoortitigaapput:

 

·            1000 Kiffartuussivinni tamani

·            1100 Ingerlatsiviit aningaasaliineq ajortut

·            1200 Ingerlatsiviit aningaasaliisartut, aningaasaqarnermik suliallit aamma suliffeqarfiit aningaasaliisartut (MFI) ilanngunnagit

·            1300 Pisortat ingerlatsinerat sullissinerallu

·            1400 Angerlarsimaffinni ulluinnarni atortut

·            1500 Sulliviit iluanaarniarfiunngitsut ulluinnarni angerlarsimaffinni atortunut tunngasut (NPISH)

 

Nationalbankip kiffartuussiviit aamma suliaqarfiit nalinginnaasut immikkoortiternissaannut immikkut ittumik periutsimik suliaqarsimavoq. Kiffartuussiviit aamma suliaqarfiit nalinginnaasut immikkoortiternissaannut periuseq Nationalbankip sektormanual–iani atuarneqarsinnaavoq.

 

Taarsigassarsiarititat uninngasuutillu ukiup naanerani oqimaaqatigiissinneri naatsorsorneqarmata taarsigassarsiat piffissap naanerani atuuttut ersersinneqarput. Oqimaaqatigiissitsinerup ineriartornera tunngaviit assigiinngitsut sisamat oqimaaqatigiissitsinermut sunniuttartut atorlugit suliaavoq, tunngaviit pineqartut tassaapput:

 

·            Ilanngaatissat ilanngaatigereerlugit nuussinerit

·            Annaasat

·            Aningaasat nalingisa nikerarnerisa nalimmassarneri

·            Klassifikationinik iluarsaassineq

 

Ilanngaatissat ilanngaatigereerlugit nuussinerit aamma (klassifikationinik iluarsaassineq/taarsigassarsiat allanngortinneri) tassaapput tunngaviit initunerpaat. Naatsorsuutit aamma kisitsisitigut paasissutissat sukumiinerusut Nationalbankip nittartagaani pissarsiarineqarsinnaapput. www.nationalbanken.dk

 

Nunani allani bankini taarsigassarsiarititat uninngasuutillu ilanngunneqanngillat, aamma suliffeqarfiit iluini ingerlatsivinnit taarsigassarsiat ilaanngillat.

 

Nalilinnut atukkiineq, pappialanut nalilinnut akiitsut

Nalilinnut atukkiineq, pappialanut nalilinnut akiitsut pillugit kisitsisitigut paasissutissat realkreditinik atukkiisartunit aningaasaliisoqartarnerata ineriartornerata nalunaarsorneqarnissaa siunertaavoq.

Nalilinnut atukkiineq, pappialanut nalilinnut akiitsut pillugu Naatsorsueqqissaartarfik Finanstilsynemit paasissutissanik pissarsisarpoq, aningaasanik sunut atukkiisoqarsimanera tamakkiisoq nalunaarutigineqartarluni. Piffissap ingerlanerani oqimaaqatigiissitsinerit nalunaarutigineqartarput, tassa piffissap naanerani aningaasat annertussusaat nalunaarutigineqartarlutik.

Aningaasanik taarsigassarsisitsinerit sunut atugassaanerinut immikkoortitigaapput.

 

Nalunaarutiginninnermi pigisat suuneri ima immikkoortitersimapput:

Pigisat suuneri	Pigisat suuneri itisilerlugit
Illut nammineq pigisat	Illut nammineq pigisat
Inissialiortiternermut tapiissutit	Inissialiortiternermut tapiissutit
Piginneqatigiilluni inissiat	Piginneqatigiilluni inissiat
Illumik nammineq pigisamik attartortitsineq	Illumik nammineq pigisamik attartortitsineq
Suliffissuaqarfiit aamma sanaartorfiit	Illuutit suliffissuaqarfiit aamma sanaartorfiit (innaallagiamik pilersuineq ataatsimoorussaq ilanngullugu)
Allaffiit aamma niuertarfiit	Illuutit allaffiit aamma niuertarfiit
Isumaginnittoqarfik aamma piorsarsimassutsimut tunngasut	Illuutit isumaginnittoqarfik aamma piorsarsimassutsimut tunngasunut atortussiat

 

Nalunaarsuinerit pillugu paasissutissat sukumiinerusut Finanstilsynip nittartagaani pissarsiarineqarsinnaapput. www.finanstilsynet.dk

 

Ingerlaavartumik isertitanit akileraarutit

Ingerlaavartumik isertitanit akileraarutit pillugit kisitsisitigut paasissutissat isertitanit akileraarutit iluanaarutitaasa ineriartornerisa nalunaarsorneqarnissaat siunertaavoq. Paasissutissat A- aamma B-isertitanit akileraarutinit ingerlaavartumik naatsorsukkat Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmit pissarsiarineqartarput. Ingerlaavartumik isertitanut akileraarutit ukununnga immikkoortinneqarsimapput; nunamut tamarmut akileraarutit, kommuninut ataatsimut akileraarutit, nunamut tamarmut immikkut akileraarutit aamma kommunimut akileraarutit.

 

Isertitanit akileraarutinit iluanaarutit ineriartornerinik nalilersuinermut isertitanut akileraarutinut malittarisassat allanngortinneqarneri ilanngunneqartussaapput. (Ass. nunamut tamarmut akileraarut 1. januaari 2013-imi allanngortinneqarpoq 11 pct.-imiit 10 pct.-inngortinneqarluni, aamma Kommuneqarfik sermersuummut kommunimut akileraarut 1. januaari 2014-imi allanngortinneqarpoq 25 pct.-imiit 26 pct.-imut.

 

Piffissap aalajangersimasup iluani akileraarutit

Naatsorsuuit eqqarsaatigalugit ukiumut 15-eriarluni isertitat akileraaruserneqartarput. Aningaasaqarnikkut pissutsini piffissat 1-13 ukiumut pineqartumut ilanngunneqartarput, piffissat 14 aamma 15 ukiup tullianut 1. kvartalimut ilanngunneqartartut. Taamatut piffissamik immikkoorsitsinermut kvartalikkaarlugit akileraarutaasartunut uuttuutilersuinissaq eqqarsaatigineqarpoq, ukiumut akileraarutaasartunut uuttuutilersuinissaq pivallaarnagu.

 

Nunamut tamarmut akileraarutit aamma nunamut tamarmut immikkut akileraarutit ilutigalugit nunamut akileraarutit akileraaruteqartoqartarpoq akileraarfiusuni tamani. Nunamut tamarmut akileraarutit taakku nunamut tamarmut akileraarutit Kalaallit Nunaanneersut sinnerinut ilanngunneqartarput.

 

Eqqussuinermi naqissusiinikkullu akitsuutit

Pillugit kisitsisitigut paasissutissat eqqussuinermi naqissusiinikkullu akitsuutinit iluanaarutit ersersinneqarnissaat siunertaaraat, taamaasilluni nioqqutissat eqqussukkat naqissusikkat ineriartornerannut uuttuuteqalersitsipput.

 

Naatsorsueqqissaartarfimmit eqqussuinermi naqissusiinikkullu akitsuutit kvartalikkaarlugit Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmit pissarsiarineqartarput. Eqqussuinikkut naqissusiinikkullu akitsuutit allanngorneri nalilersuinermut ilanngunneqartarput. Akitsuutit 18. novembari 2019-imi allanngortinneqarput.

 

Nioqqutissanut eqqussuinermi akitsuutit ima agguataarneqarsimapput

Pisiassat suuneri	Akitsuutit nr.
1.1 Sioraasat/kaffi/tii	1+2+3
1.2 Sukkulaatit	4
1.3 Immiaaraq	11+12+13+14+15
1.4 Viinni	16+17+18+19+20
1.5 Imigassaq	21+22+23+24+25+26
1.6 Cigaretti	43
1.7 Tupa alla	41+42+44+45+46+47
1.8 Mineralvandi	31+32+33+34+35+36+37
1.9 Poortuut	34+35
1.10 Neqi	51-imit 62-imut
1.10 Angallatit motoorillit	71-imit 84-imut aamma 92-imit 99-imut
1.11 Tipigissaatit	90
1.12 Assigiinngitsut + qummoroortartut	70+il.il.

 

Eqqussuinermi naqissusiinikkullu akitsuutit

Eqqussuinermi naqissusiinikkullu akitsuutit tassaapput pisiassap akiata nalingata ilaa pisinermi imaluunniit pisianik pisinermi Namminersorlutik Oqartussanut akiliutigineqartartoq, pigisanut qularnaveeqqutitut imaluunniit  pigisanut taarsiissutaasinnaasutut, ass. umiarsuarnut angallatinut sunngiffimmi atorneqartartunut. Illuutinik nammineq pigisanik aamma piginneqatigiilluni inissianik pisinerit ilaatigut akitsuutit ineriartornerannut sunniuteqartarput.

 

Paasissutissat akitsuusersukkanut tunngasut  sukumiinerusut Akileraartarnermut Aqutsisoqarfiup nittartagaani pissarsiarineqarsinnaapput.

http://aka.gl/da/Borger/AFGIFT/Afgiftslove/Indfoerselsafgifter

 

Pisortanut akiitsut

Akileraartarnermut Aqutsisoqarfik ukiumut marloriarluni pisortanut akiitsunik naatsorsuisarpoq, januarimi aamma juli/aggustimi. Ullormi oqimaaqatigiissut tunngavigalugu nalunaarsorneqarput, tassa pisortanut akiitsut januarip aallartinnerani aamma juulimi/aggustimi annertussusaat nalunaarutigineqartarlutik. Pisortanut akiitsut assigiinngitsunut 20-nut immikkoortitikkat nalunaarutigineqartarput. Pisortanut akiitsut suunerinut aamma akiitsut annertussusiinut immikkoortitigaapput. Tabelimi ataani allassimasumi takuneqarsinnaapput 2019-imi ukiup affaani siullermi aningaasat kr.-inngorlugit annertussusaat katillugit annertussusaanut sanilliunneri.

Akiligassat kingusinnerusukkut akiligassarilikkat A-akileraarutinut ilanngunneqartarsimagaluartut maanna immikkut nalunaarutigineqartalerput.

 

2019-imi ukiup affaani siullermi pisortanut akiitsut, akiitsut annertussusaat pct.-inngorlugu

	Suliat amerlassusaat	Akiitsut annerussusaat pct.-inngorlugu
Akiitsut tamakkerlugit ..............	100,0	100,0
Meeqqanut akilersuutit .............	25,9	38,8
Akileraarutinut akiligassat ...........	0,3	2,3
ESU ...........................	0,0	3,9
A-akileraarutit ....................	0,8	1,9
Ingerlatseqatigiiffiit akileraarutaat .....	0,0	0,0
Ineqarnermut akiliut ...............	1,5	5,7
Akileraarutit erniaat ...............	0,4	0,2
Kommuninut akiitsut assigiinngitsut ...	6,3	4,3
Ikiorsiissutit akiligassat .............	1,6	2,5
Ilinniarnermi taarsigassarsiat ........	0,3	1,4
Meeqqeriviit .....................	8,7	1,6
Eqqagassat .....................	36,8	3,7
Kommunini inuussutissarsiutinut taarsigassat .....................	0,0	0,1
Namminersorlutik Oqartussanut akiitsut assigiinngitsut ...................	4,2	2,3
Ineqarnermut tapiissutinik taarsigassarsiat	0,1	1,7
Nammineq illuliornermi taarsigassarsiat .	0,1	0,4
Innaallagiaq/Imeq ................	2,6	0,3
Meeqqanut inissinneqartunut angajoqqaat akiitsui ...............	7,7	3,2
Nunat Avannarliit piumasaqaataat ....	0,3	1,1
Akiitsut allat .....................	2,4	0,2
Akileraarutitigut annaasaqaataasunut immikkoortinneqartut ..............	...	24,3

 

Pisortanut akiligassat ataasiakkaarlugit nassuiaataat Akileraartarnermut Aqutsisoqarfiup ukiumoortumik nalunaarusiaaniatuarneqarsinnaapput.

 

Nunatta karsiata akiliisinnaassusiata ukiup naanerani oqimaaqatigiissinnera

Namminersorlutik Oqartussani qitiusumik naatsorsuuseriffiup (DcR) nunatta karsiata piffissaq sivikitsoq eqqarsaatigalugu akiliisinnaassusia naatsorsortarpaa. Naatsorsuineq pisarpoq aningaasaatit uku malillugit:

 

·            Bankimi uninngasuutit (karseniittut ilanngullugit)

·            Obligationit

 

Piffissap pineqartup naanerani qaammammi kingullermi nalunaarsuinerit suliarineqarsimapput, tassa kvartali qaangiukkaangat, qaammatini marsi, juuni, septembari aamma decembari  nalunaarsorneqartarlutik.

 

Sanaartornermut Iluarsaassisarnermullu Aningaasaateqarfik

Namminersorlutik Oqartussani qitiusumik naatsorsuuseriffiup (DcR) qaammatikkaarlugit Sanaartornermut Iluarsaassisarnermullu Aningaasaateqarfiup atuinera nalunaarsortarpaa. Nalunaarsuinerit ukununnga pingaarnernut immikkoortitigaasarput:

 

·            Inissiat (sanaartorneq iluarsaassinerlu)

·            Sanaartornermut Aningaasaateqarfimmit taarsigassarsiarititat Nukissiorfiit (sanaartorneq iluarsaassinerlu)

·            Suliffeqarfiit (sanaartorneq iluarsaassinerlu)

·            Sinneri mittarfiit ilanngullugit (sanaartorneq iluarsaassinerlu)

 

DcR-imit Sanaartornermut iluarsaassisarnermullu Aningaasaateqarfiata atuisimanera nalunaarsorneqartarpoq piffissap naatsorsuiffiusup qaangiunnerani, ukiumut piffissat naatsorsuiffiusartut 13-iupput, qaammatit 12-iusut piffissallu naanera aamma ilaalluni. Saqqummersinneqartartumi aningaasaqarnikkut pissutsini nalunaarsueriaaseq allanngortinnagu atorneqarpoq. nalunaarsuineq ukiup ataatsip iluani atuuttoq naatsorsuutsit 13-it katinnerisigut suliarineqarput.

 

Kvartalikkaarlugit nalunaarsuinerit 4. kvartalimi nalunaarsuutit oktobarimi, novembarimi, decembarimilu atuineq piffissap naanerani atuinertut nalunaarutigineqarpoq.

Sanaartornermut atuineq sukumiinerusoq Sanaartornermut Iluarsaassisarnermullu Aningaasaateqarfiup nalunaarsuutaani suliarineqartarpoq. Taassuma saniatigut Aningaasaqarnermut Inatsimmi sanaartornernut ataasiakkaanut nassuiaatit atuarneqarsinnaapput.

 

1. kvartal 2020 aallarnerfigalugu tabeli Sanaartornermut Iluarsaassisarnermullu Aningaasaateqarfimmut tunngasup kisitsisitai nutarterneqaqqissanngillat. Sanaartornermut Iluarsaassisarnermullu Aningaasaateqarfimmit atuineq ukiuni kingullerni millisimavoq, tamanna pissuteqarpoq allanik sanasitsisoqartarnera. Taakku saniatigut kommunit pisortat pigisaanut inissianik sanaartornernik aamma aqutsinernik akisussaaffeqarnerulernikuupput, tamannalu pissutaalluni aamma Sanaartornermut Iluarsaassisarnermullu Aningaasaateqarfimmit atuineq millinikuulluni. Taakku pissutigalugit nalilerneqarpoq Sanaartornermut Iluarsaassisarnermullu Aningaasaateqarfik uuttuutitut atussallugu tulluarunnaartoq.

 

Saqqummersitat

Aningaasaqarnikkut pissutsit kvartalikkaartumik saqqummersinneqartassapput emailikkut nutaarsiassatut nalunaarutigineqartassallutik. Kisitsisaataasivimmut kisitsisit nutaat ilineqartassapput kisitsisit tiguneqaraangata, kingusinnerpaamik kvartalip naagaangat qaammat ataaseq qaangiunnerata missaani.