1 Kalaallit Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfiup suliassai aqunneqarneralu
Kalaallit Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfik
Kalaallit Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfik
Kalaallit Nunaanni pisortatigoortumik naatsorsueqqissaarnernut qitiusumik
oqartussaasuuvoq.
Naatsorsueqqissaartarfiup
siulersuisui pingaarnertut akisussaasuupput, taakkulu inuiaqatigiinni
pissutsinik ilisimasaqartunik tallimanik ilaasortaqarput. Ulluinnarni
aqutsisoqarneq naatsorsueqqissaartarfimmi pisortaasumit isumagineqarpoq,
taassumalu suliffeqarfik avammut nittarsaattarpaa.
Aaqqissuussaanikkut inissisimaneq
Naatsorsueqqissaartarfik
aaqqissuussaanikkut Aningaasaqarnermut Naligiissitaanermullu
Naalakkersuisoqarfiup ataaniippoq. Aningaasaqarnermut Akileraartarnermullu
Naalakkersuisoqarfiup Naatsorsueqqissaartarfimmi aningaasaqarneq sulisunullu
atugassarititat pingaarnertut akisussaaffigivai. Atugassarititat
naatsorsueqqissaarnermut tunngasut siulersuisut akisussaaffigivaat.
1.1
Siulersuisut suliassaat katitigaanerallu
Siulersuisut suliassaat
Siulersuisut
suliassaat Inatsisartut inatsisaanni nr. 11, 29. oktober 1999-imeersumi
takuneqarsinnaasut ukuupput:
· Kalaallit Nunaanni
Naatsorsueqqissaartarfimmut pingaarnertut akisussaaffik isumagissallugu
· Kisitsisitigut paasissutissat
tamaneersut katiternissaannut siunnersuuteqassallutik
· Kalaallit Nunaanni
Naatsorsueqqissaartarfik anguniakkanut aalajangersakkat naapertorlugit
sulinersoq nakkutigissallugu
· Suliniuteqarfigineqartunut
piffissaq ungasinnerusoq isigalugu Kalaallit Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfiup
pilersaarusiornera akuerissallugu
· Kalaallit Nunaanni
Naatsorsueqqissaartarfiup sulinissamut pilersaarutai akuerissallugit
· Ukiumut ataasiartumik
suliffeqarfiup sulinera pillugu Naalakkersuisunut nalunaarummik
tunniussaqartarnissaq
Siulersuisut
katitigaanerat
· Vøgg Løwe Nielsen, siusinnerusukkut
Danmarks Statistik-imi allaffimmi pisortaasimasoq (juunip tallimaanni 2026)
· Helle Siegstad,
Pinngortitaleriffimmi immikkoortortami pisortaq (juunip tallimaanni 2025)
· Kim Neumann Nielsen,
Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmi pisortaq (juunip tallimaanni 2025)
· Paneeraq Noahsen, Nunatsinni
nakorsaaneqarfimmi Inuiaqatigiit peqqissusaannut nakorsaaninngorniaq (juunip
tallimaanni 2026)
· MîtdlâraK E. Lennert,
Ilisimatusarfik (juunip tallimaanni 2024)
Kalaallit
Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfiup sulisui sinnerlugit Simon Westmann
siulersuisuni 2023-mi malinnaasutut ilaasortaatinneqarpoq.
Kalaallit
Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfimmut siulersuisut 2023-mi pingasoriarlutik
ataatsimiipput. 2023-mi siulersuisut ukiumut suliarisartagaat tassaasut
Ukiumoortumik nalunaarusiaq aamma Ingerlatsinermut pilersaarut suliarineqarnera
akuerineqarneralu sammineqarlutik aamma 2023-mi missingersuutit suliassanullu
pilersaarutit immikkut sammineqarput. Aggustimi siulersuisut
ataatsimiinnerminni aningaasaqarnermut malittarisassanut tunngasut
peqqinnissarlu pillugu ataatsimiitsitaliarsuarmut tunngasut immikkut sammivaat.
2 Kalaallit Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfimmi ukiup ingerlanera
2.1
Kisitsisitigut paasissutissiorneq
Immikkoortuni
kisitsisitigut paasissutissat assigiinngitsut saqqummersinneqartut agguarnerat
takussutissiamit ataaniittumit erserput. 2023-mi ukiullu siuliini
Naatsorsueqqissaartarfiup saqqummersitai immikkoortiterluagaanerusunngorlugit
takussutissiorneri nittartakkami www.stat.gl-mi
takuneqarsinnaapput.
Takussutissiaq
1. 2020-miit 2023-mut saqqummersitat amerlassusivii aamma immikkoortut kisitsisitigut
paasissutissanik suliaqarfiusut malillugit 2024-mi saqqummersitassatut
pilersaarutaasut
|
|
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
2024 |
|
Kalaallit Nunaanni kisitsisit ................. |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
|
Aningaasaqarneq pillugu kisitsisitigut
paasissutissat |
51 |
54 |
56 |
58 |
59 |
|
Innuttaasut pillugit kisitsisitigut
paasissutissat .... |
27 |
28 |
27 |
29 |
29 |
|
Suliffeqarneq pillugu
kisitsisitigut paasissutissat .. |
41 |
43 |
47 |
48 |
48 |
|
Katillugit .............................. |
120 |
126 |
131 |
136 |
1376 |
2023-mi
suliat nutaat ukuupput:
Naatsorsueqqissaartarfimmit
kisitsisitigut paasissutissat ukununnga tunngasut
saqqummersinneqartartareerput; innuttaasut, suliffeqarnermi pissutsit, inunnik
isumaginninnermik pisartagallit aamma ilinniartitaanermut kisitsisitigut
paasissutissat. Kisitsisitigut paasissutissami pineqartumi saqqummersitanit
assigiinngitsunit kisitsisit atorneqarput, taamaasilluni innuttaasut akornanni
suliaqarfiit suliffigisat ataatsimut saqqummersinneqarlutik.
Innuttaasut
suliaqarfiit suliffigisaat apeqqutaatillugit ilaatigullu pisortanit
ikiorsiissutinut isertaanut immikkoortiterneqarput. Inuit tamarmik suliaqarfinnut
aalajangersimasunut immikkoortiterneqarput, ass. Ilinniagaqarnersiutilinnut
imalluunniit suliffissaaleqisunut pisortanit ikiorsiissutinut pisartagalinnut.
Kisitsisitigut
paasissutissat pineqartut sulisorineqarsinnaasut amerlassusissaanik naatsorsuinermut
atorneqarsinnaapput, ilisimatusarnerni aamma itisiliilluni misissuinerni
atorusunneqartarlutik.
Suliffeqarneq
Kisitsisitigut
paasissutissap Suliffeqarneq 2021-ip saqqummersinneqarmat suliffeqarneq,
suliffissaaleqineq aamma sulisinnaasut 2016-imiit iluarsaanneqarput. Tamanna
pivoq Naatsorsueqqissaartarfiup nutaanik, tassa pisortaqarfiit
ataatsimoorussamik aningaasarsianut nalunaarsuutaanik aamma sulitsisut
itinerusumik paasissutissanik Akileraartarnermut
2.2
Naatsorsueqqissaarnermik paasissutissiisarneq
Qarasaasiat atorlugit paasissutissiisarneq
Naatsorsueqqissaartarfiup
siammarterinera qarasaasiatigut pinerusarpoq. Qarasaasiakkut
paasissutissiisarneq akikinneruvoq, sukkanerulluni aammalu atuisartut
assigiinngitsut pisariaqartitaat naapertorlugit allanngortikkuminarluni.
Nittartakkami
tusagassiuutinut nalunaarutit, saqqummersitat, immikkut saqqummersitataamma
kisitsisaataasivik ataatsimoortillugit takuneqarsinnaanerat
neqeroorutigineqarpoq. Nittartagaq kalaallisut qallunaatullu allagaavoq,
immikkoortulli pingaarnerit tuluttut nutserneqarnikuupput.
Saqqummersitat
Kalaallit
Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfimmit saqqummersinneqartartut tamarmik
akeqanngillat nittartakkamullu aaneqarsinnaallutik. Kalaallit Nunaanni
kisitsisit naqiterlugit taamaallaat saqqummersinneqartarput. 2023-mi Naatsorsueqqissaartarfik
130-nik saqqummersitsivoq. 2023-mi saqqummersitat 78 pct.-ii piffissaq
eqqorlugu saqqummersinneqarput, 2022-mi-taamak annertutigisut piffissaq
eqqorlugu saqqummersinneqarput.
Takussutissiaq
2. Piffissaq eqqorlugu 2018-imit 2023-mut saqqummiussisarneq
|
|
|
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
|
|
Piffissaq eqqorlugu saqqummertut |
|
|
82 |
93 |
109 |
108 |
102 |
105 |
|
Sap. ak. angullugu kinguaattoorlutik
saqqummertut |
|
|
5 |
7 |
6 |
8 |
8 |
13 |
|
Qaammat ataaseq angullugu kinguaattoorlutik
saqqummertut |
|
|
11 |
4 |
4 |
10 |
13 |
4 |
|
Qaammat ataaseq sinnerlugu kinguaattoorlutik
saqqummertut |
|
|
7 |
5 |
1 |
0 |
3 |
3 |
|
Ukiup tullianut kinguartinneqartut
taamaatiinnarneqartulluunniit |
|
|
18 |
3 |
0 |
0 |
5 |
5 |
|
Katillugit .................... |
|
|
123 |
112 |
120 |
126 |
131 |
130 |
Saqqummersitassat
2024-mut kinguartinneqartut tassaapput aalisakkat avammut tunisaaneranut
tunngasoq, inuussutissarsiutit aaqqissuussaanerat, Namminersorlutik
paaqqinniffiutaani najugallit aamma nuna tamakkerlugu naatsorsuutit
taakkununnga input/output tabelit ilaapput.
Kisitsisaataasivik
Saqqummersitanut
atatillugu paasissutissat immikkoortiterluagaanerusut Kisitsisaataasivimmi
tabelini nassaassaapput. Naatsorsueqqissaartarfiup nittartagaa aqqutigalugu
imaluunniit https://bank. stat.gl
toqqaannartumik iserfigalugu kisitsisaataasivimmut isertoqarsinnaavoq.
Kisitsisaataasivimmik
atuisut tabelit assigiinngitsut 546-t 2024-mi januaarimi atorsinnaavaat ukiup
siuliani tabelit 530-upput. 546-t akornanni 96-t tabelit toqqortaapput
nutarterneqassaarnikut, nalinginnaasumillu tabelinik allanik
taarsigaasimasarlutik.
Kisitsisaataasivimmi
kisitsisaatigineqartut aaneqarsinnaapput atuisullu Namminneq programiutaanni
imaluunniit periarfissat allat kisitsisaataasiviup atuisunut
quppersagaaniittut atorlugit suliarineqarsinnaapput.
2023-ip
naanerani kisitsisaataasivimmut programmi atorneqartoq nutarterneqarpoq
(PxWeb-i SCB-meersoq).
Takussutissiami
ataaniittumi 2022-mi aamma 2023-mi kisitsisaataasivimmut aallernerit
naatsorsornerat takuneqarsinnaavoq.
Takussutissiaq
3. Kisitsisaataasivimmut aallernerit, 2022-2023
|
2022 |
2023 |
|
|
Katillugit |
58.566 |
53.082 |
|
Suliffeqarnermi pissutsit ............ |
4504 |
4175 |
|
Innuttaasut ...................... |
17.324 |
16.270 |
|
Nukissiuuteqarneq ................ |
2.072 |
1.465 |
|
Inuussutissarsiutit ................. |
853 |
851 |
|
Aalisarneq piniarnerlu .............. |
5.074 |
4.191 |
|
Kalalaallit Danmarkimi najugallit ....... |
504 |
735 |
|
Isertitat ........................ |
2.898 |
2.315 |
|
Pinerluttuliornerit ................. |
860 |
606 |
|
Nuna tamakkerlugu naatsorsuutit ...... |
1.947 |
1.741 |
|
Pisortat aningaasaataat ............ |
1.188 |
1.314 |
|
Akit |
1.894 |
1.726 |
|
Isumaginninnermut tunngasut ........ |
1.221 |
1.256 |
|
Ukiumoortumik kisitsisitigut paasissutissat |
182 |
181 |
|
Tupa imigassarlu aalakoornartulik...... |
699 |
348 |
|
Takornariaqarneq ................. |
3.744 |
4.164 |
|
Ilinniartitaaneq ................... |
6.812 |
5.459 |
|
Nunanik allanik niueqateqarneq ....... |
2.088 |
1.997 |
|
Aningaasaqarnikkut pissutsit ......... |
304 |
535 |
|
Inuit aqq ....................... |
1.478 |
1.175 |
|
Peqqissutsimut tunngasut ........... |
2.606 |
2.200 |
|
Allat .......................... |
314 |
378 |
Malugiuk: API
atorlugu aasat ilanngunneqanngillat
Isiginnaagassiaq
‘Kisitsisaataasiviup atornissaanut ilitsersuut’
2023-mi
aggustimi Naatsorsueqqissaartarfimmit kalaallisut
oqaasertalerlugu’Kisitsisaataasiviup atornissaanut ilitsersuut’ suliarineqarpoq
saqqummersinneqarlunilu qallunaatut allagartalerlugu.
Ilitsersuut
www.stat.gl-imi nanineqarsinnaavoq.
Tabelit
katersat
Naatsorsueqqissaartarfiup
nittartagaani tabelinik katersanik peqalernikuuvoq. Tabelit atorlugit atuisut
sukkasuumik kisitsisit piumaneqarluartut nassaarisinnaavaat. Tabelit
kisitsisaataasivimmik atuisuunngitsunut piukkunnarsagaavoq.
Oqalugiartarnerit
2023-mi
februaarimi aamma marsimi Naatsorsueqqissaartarfimmit akunnerni marlunni
sisamariarluni Niuernermi Ilinniarfimmi ilinniartunut pikkorisassaasaqattaartoqarpoq.
2023-mi
oktobarimi Isumaginninnermut Aqutsisoqarfik seminarertitsivoq tassanilu
Naatsorsueqqissaartarfimmit ilisimatusartunut sullissineq immikkullu
suliakkiissutinik pisinissamut/paasissutissanik aallersinnaanermut periarfissat
saqqummiunneqarput, kisitsisaataasiviullu atornissaanut pikkorissaasoqarluni.
Nunat
tamalaat akornanni Naatsorsueqqissaartarfimmit peqataaffigineqartut ukuupput:
· Kisitsisitigut paasissutissiortut marluk
nunanik allanik niueqateqarneq pillugu septembarimi Ålandimi seminarertoqarmat
peqataapput. Seminarimut peqataasut nunani avannarlerni allani kisitsisitigut
paasissutissiortuupput.
· Paasissutissiortoq ataaseq septembarimi Olsomi
Anguniakkavut pillugit ataatsimiinnermi peqataavoq, ataatsimiinneq nunani
avannarlerni kisitsisitigut paasissutissiorfinnit peqataaffigineqarpoq.
· Apriilimi Savalimmiuni nunani avannarlerni
kisitsisitigut paasissutissiorfinni nittartagalerinermik suliallit
ataatsimiimmata Naatsorsueqqissaartarfimmit marlunnit peqataaffigineqarpoq.
Tassani R atorlugu saqqummersitsisarneq Naatsorsueqqissaartarfimmi sulisumit
saqqumiisoqarluni.
· Septembarimi Savalimmiuni nunat avannarliit
innuttaasut pillugit kisitsisitigut paasissutissiortut ataatsimiinneranni
Naatsorsueqqissaartarfimmit sulisumit ataatsimit peqataaffigineqarpoq.
· Nunat tamalaat akornanni PX
(kisitsisaataasivik) pillugu ataatsimiinermi Rigami Naatsorsueqqissaartarfimmit
sulisimut ataatsimit peqataaffigineqarpoq.
Kalaallit
Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfik 2014-imi Facebookimi atuisunngorpoq.
Atuisunngornerup siunertarivaa Kalaallit Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfimmit
nutaarsiassat inunnut amerlanerusunut apuuttalernissaat. 2024-mi januaariimi
Facebookimi 1.100-nik malinnaasoqarpoq. Ukiup siuliani malinnaasut
amerlaqatigiinnarlugit.
2.3
Aningaasatigut isumalluutit
Siulersuisut
sulianut pilersaarusiamik aalajangersaasarput, taakkulu aningaasaliissutinik
ukiumoortumik aningaasanut inatsit aqqutigalugu tunniunneqartunit
suliassanillu suliakkiissutaasunit isertitanit aningaasalersorneqarput.
2023-mi
aningaasaliissutit 11.8 mio. kr.-imiipput. Naatsorsuinerup inernerata
takutippaa aningaasat atukkat 0,5 mio. kr.-nik ikinnerusimasut.
2023-mut
naatsorsuutit ukiup siulianit nuuttanik (sinneqartoorutaasimasunik) 1.2 mio.
kr.-inik ilaqarput. Anguniakkavut pillugit nalunaarsuinernut Danmarkimi
finanslovimiit atugassattut immikkoortitat 687 tkr. amigaatigineqarput
Takussutissiaq 4. Naatsorsuutit inerneri 2019-2022
|
Art |
Kontop aqqa |
2020 |
2021 |
2022 |
2032 |
|
2101 |
Tunisineq |
-934 |
-679 |
-847 |
-696 |
|
22xx |
Akissarsiat (siulersuisut akissarsiaat
ilanngullugit) |
10.034 |
10.381 |
9.778 |
10.396 |
|
2205 |
Atorfinittunut atorfeqarunnaartunullu
aningaasartuutit |
80 |
38 |
46 |
41 |
|
2206 |
Pikkorissartitsinernut aningaasartuutit |
2 |
13 |
12 |
15 |
|
2207 |
Sulisunut aningaasartuutit allat |
62 |
149 |
385 |
483 |
|
2208 |
Nioqqutissanik pisinernut
aningaasartuutit |
115 |
185 |
127 |
103 |
|
2209 |
Kiffartuussinernik pisinernut
aningaasartuutit |
69 |
71 |
76 |
35 |
|
2210 |
Ineqarnermut aningaasartuutit |
50 |
0 |
0 |
0 |
|
2212 |
IT aamma attaveqaqatigiinneq |
152 |
244 |
174 |
172 |
|
2213 |
Ilassinninneq |
0 |
0 |
1 |
1 |
|
2214 |
Avataanit ikiorneqarnermut
aningaasartuutit |
66 |
92 |
59 |
534 |
|
2217 |
Pigisat iluarsaanneri aserfallatsaaliornerilu |
0 |
17 |
53 |
0 |
|
2218 |
Atuinernut aningaasaliissutit, illuutinut |
0 |
10 |
0 |
0 |
|
3201 |
Pigisat |
5 |
0 |
0 |
201 |
|
3401 |
Aningaasaliissutit |
0 |
0 |
2 |
3 |
|
3901 |
Ukiut akornanni nuussinerit |
23 |
185 |
-5 |
-8 |
|
|
|
9.725 |
10.705 |
9.861 |
11.279 |
2.4 Sulisoqarneq
2023-p
aallartinnerani sulisut
Januaarip
aallaqqaataani 2023-mi sulisut 15-iupput tassaasut: Pisortaq, pisortap
tullersortaa, kisitsisitigut paasissutissanut siunnersortit aqqanillit aamma
paasissutissiisartut marluk. Kisitsisitigut paasissutissanut siunnersortit akornanni
ataaseq 2023-mi sulilerpoq. 2023-ip aallartinnerani alla sulilersoq ukiakkut
suliunnaarpoq.