Periaaseq
Inuussutissarsiutit aaqqissuussaanerannut misissuinermi suliffeqarfiit pisortanit suliaqarfiusut ataani takussutissami 1.-imi soorlu allassimasut ilaatinneqanngillat.
Takussutissaq 3. Oqartussat suliffeqarfiini inuussutissarsiutit misissuinermi akuunngitsut
|
Ilisarnaat |
Suunera |
|
75 |
Pisortat allaffissornerat, illersorneq innuttaasunillu isumaginninneq |
|
75.1 |
Pisortat allaffissornerat |
|
75.11.00 |
Pisortat nalinginnaasumik kiffartuussinerat |
|
75.12.00 |
Peqqinnissaqarfitsigut pisortat allaffissornerat, ilinniartitsineq innuttaasunullu tunngasut |
|
75.13.00 |
Suliffeqarneq pillugu pisortat allaffissornerat, ataqatigiinnermut ingerlatsiviit il. il. |
|
75.14.00 |
Pisortat suliffeqarfiini ikiuinissamik nakkutilliinissamillu pisortat kiffartuussinermi aningaasartuutaat |
|
|
|
|
75.2 |
Innuttaasut ataatsimut isigalugit kiffartuussinermi aningaasartuutit |
|
75.21.00 |
Nunanut allanut tunngasut |
|
75.23.10 |
Eqqartuussiveqarneq |
|
75.23.20 |
Isertitsiveqarneq |
|
75.24.00 |
Politeeqarneq |
|
75.25.00 |
Qatserisartoqarneq annaassiniartartoqarnerlu |
|
75.30.00 |
Innuttaasunik isumaginninneq |
GER-inik nalunaarsuiffik Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmut paasissutissat apuunneqartut nutaat suuneri apeqqutaallutik ullut tamaasa allanngorartarpoq. Ukiumut naatsorsuutit ukiunik arlalinnik kingusinaarlutik tunniunneqarsinnaasarput, imaluunniit suliffeqarfiit matuneqartut ukiunik arlalinnik kingusinaarlutik nalunaarutigineqarsinnaasarlutik, taamatuttaaq killormoortuanik ukiunik arlalinnik kingusinaarluni nalunaarsorneqarsinnaasarlutik. Tamanna naatsorsuutit nutaat siusinnerusukkut naatsorsuutinut sanilliunneqarsinnaannginnerannik isumaqarpoq.
Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiornermi nalunaarsuiffik, GER 2017 septembarip tungaanut Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmit ingerlanneqartoq inuussutissarsiornermut aaqqissussaanerata nassuiarneqarneranut tunngaviliisuuvoq. GER-ip nalunaarsuiffiani inatsisinut tunngassuteqartut misissorniarlugit nalunaarsuutit suliffeqarnermut kisitsisinut paasissutissaanni suliffeqarfinnut nalunaarsuisarfimmut ilanngullugit ingerlatinneqarput, suliffeqarfiit aningaasaqarnikkut ingerlasut naatsorsuutini kisiisa ilaatinniarlugit. Kisitsisitigut paasissutissani suliffeqarfiit aningaasaqarnikkut annertussusaat apeqqutaatinnagit ilaatinneqarput.
Ukiumoortumik nammineq nalunaarusiat (S31) inuit isertitaannut tunngasunik paasissutissanik imaqarput, taamatuttaaq nammineq suliffeqarfimmi sinneqartoorsimanernik (imaluunniit amigartoorsimanernit) imaqarlutik. Inuit namminersorlutik suliffeqarfiutillit GER-normuni akisussaasutut piginnittup inuttut normua atorlugu takuneqarsinnaapput. S31-ini kukkulluni GER-normumik allassimasoqarpat, suliffeqarfimmilu sinneqartoorutinik amigartoorutinilluunniit nalunaarsuisoqarsimalluni, suliffeqarfik immikkoortumut “Paasissutissaqanngitsut”-mut ilineqassaaq. Inuk nammineq suliffeqarfiutimi kukkulluni pisortat suliaqarfiinut ilisarnaammik S31-imi nalunaarsimappat, kisitsisini paasissutissani ilaatinneqanngilaq.
2014 aallarnerfigalugu tunisinermit “akissarsialiussat” ilanngaateqareersut malillugit naatsorsorneqartalerput – tassa imaappoq aningaasartuutissatut naatsorsuutigisat ilanngaatigereerlugit – taamatullu 2013 tikillugu tunisinernik “akissarsialiussat” tunisinermi aningaasat amerlassusiisa nalinginut sanilliussaapput taamaattumillu ilanngaatitaqanngitsutut naatsorsorneqarlutik. Tamannalu 2013-imit 2014-imut akissarsiat katinnerinut nalunaarsuutit, pingaartumik suliaqarfinni Aalisarneq-mi aammalu Atortussiorneq-mi, sanilliunneri mianersoqqissaartuunissaannik isumaqarpoq. Taamatuttaaq 2014-imit akissarsialiussat katinnerisa eqqortuunerunerannik isumaqarpoq. Periaatsimi allannguineq pillugu annertunerusumik nassuiaammut suliffeqarnermut kisitsisini paasissutissani saqqummersitami kingullermi Immikkoortoq 2.3.3. (2014-imi suliffeqarneq) innersuussutigineqarpoq. Tamannalu aamma Aalisarnermi Atortussiornermilu 2014-imi akissarsialiussat katinnerisa annertuallaartinneqarnerannik kinguneqarpoq.
Namminersorlutik suliffiutillit GER-normuisigut kinaassusersineqarsinnaanngitsut kisiannili tunisaqarsimasut inuussutissarsiorluni piniartunut nalunaarsuiffimmi paasissutissat atorlugit piniartutut aammalu suliffeqarfimmi kisimiittutut kinaassusersineqartarput. Ukiumi kisitsiviusumi pineqarpoq toqusimappat naatsorsuutini peerneqartarpoq. Maluginiagassaavoq ukiuni kisitsiviusuni tamani inuussutissarsiutigalugu piniartutut allagartaqanngitsut tunisinernik nalilinnik Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmut nalunaaruteqartarmata. Tassani ukiumut inuit 400-niit 700-unut pineqarput, taakkulu kisitsisini paasissutissani ilaatinneqanngillat.
Suliffeqarfiit najoqqutani taaneqartuni nassaarineqarsinnaanngitsut kisitsisini paasissutissani pineqartuni kinaassusersineqarsinnaanngitsutut isigineqarput.
Saqqummersitami uani suliffeqarfiit ataasiinnarmik inuttallit sinneqartoorutaat sulisitsisut isertitat A-nit tunisinerannut sanilliunneqarput, tassani taaguut akissarsialiussat suliffeqarfinnit ingerlanneqartunut annertussutsinullu tamanut naatsorsuutini atorneqarpoq.
Inuussutissarsiornermi kisitsisitigut paasissutissani inatsisitigut eqqortut kisinneqarput. Inatsisitigut eqqortoq tassaasinnaavoq ingerlatsivit ataaseq imaluunniit ingerlatsiviit arlallit assigiinngitsunik sullissivillit imaluunniit suliffeqarfimmi assigiinngitsunik aaqqissussallit. Suliaqarfiit agguataarneri inatsisit tunngavigalugit suliat eqquilluanngitsuusinnaapput, suliffeqarfik arlalinnit assigiinngitsunik ingerlataqarsinnaammat, suliaqarfimmut ataasiinnarmut atassuteqarani. Massakkuugallartorli misissuinernut tunngaviusut ingerlatsinerup qaffasissusaanik kisitsisitigut paasissutissiortoqarsinnaanngilaq, akissarsianut tunniunneqartartunut ataasiakkaanut D-normunik atassuteqartoqanngimmat, kisiannili taamaallaat GER-normunut atassuteqartoqarluni. Taamatuttaaq inatsisitigut eqqortumik suliaqarfinnut immikkoortiterinerup suliffeqarfimmi ingerlatat nalilimmik ineriartortitsisoq imaluunniit suliaqarfik naammassinermi innersuussutigineqartoq malippaa.