2.
Suliffeqarnermi kisitsisit pingaarnerit
Immikkoortumi
matumani Kalaallit Nunaanni najugaqavissut akornanni pingaarnertut suliffillit
sammineqarput. Pingaarnertut suliffillit tassaapput suliffeqarnerminni
ataatsimi inuk ataaseq qaammammi pineqartumi qaffasinnerpaamik qaammammut
akissarsiarisimasaani nalunaarsorneqarsimasuni qaammammusiaqartutut
nalunaarsorneqarsimasut, tassanilu pineqarput akissarsiat tamakkiisut, tunisinermi
akiliinerit, nammineq suliffeqarfimmi sinneqartoorutit il.il. Immikkoortoq
4.2.1-imi aamma 4.2.2-mi tunisinermut namminerlu suliffeqarfimmi
sinneqartoorutinik suliaqarnernut nassuiaat atuarneqarsinnaavoq. Kalaallit
Nunaanni najugaqavissutut taaneqartut tassaapput innuttaasut ukiup
aallartinnerani naaneranilu Kalaallit Nunaanni najugallit, aammalu qaammatip
aallartinnerani 15-inik ukioqalereersimasut. Allanik taakkartuisoqartinnagu
agguaqatigiissillugu qaammammut pingaarnertut suliffeqarneq kisitsisini
pineqarpoq.
2023-mi
agguaqatigiissillugu 29.339-t qaammammut suliffeqarsimapput, suliffeqarnermut
nassuiaat immikkoortoq 4.1-imi takuuk. Ukiumut sulianut sanilliullugit 208-nik
amerlanerupput, qaffariaat 0,7 pct.-iulluni. Qaffariaat naatsorsuutaareerpoq,
Naatsorsueqqissaartarfimmit suliffissarsiortutut nalunaarsimasunut 2022-miit
2023-mut qaammatikkaartumik naatsorsuutiini takuneqarsinnaammat
agguaqatigiissinneri appariaateqarsimasut.
Pisortaqarfinni
allaffissornermut kiffartuussinermullu suliaqarfik nuna tamakkerlugu
inuussutissarsiorfittut sulisitsisuuvoq annerpaaq. 2023-milu pisortaqarfinni
ingerlatsinermi kiffartuussinermilu agguaqatigiissillugu qaammammut suliffillit
12.730-nik amerlassuseqarput. Titartagarlu 1 malillugu suliffillit tamakkerlutik
43 pct.-iinik annertussuseqarput. Aalisarnermi aalisakkanillu
tunisassiornerup niuernerullu iluani suliaqarfiit qaammammut 4.517-inik
sulisoqarsimapput, suliffillit tamakkerlugit 15 pct.-iinik
annertussuseqartunik. Niuernermi, sanaartornermi sanaartortitsinermilu
kiisalu assartuinermi assartugassanillu suliaqarfinni sulisut 11
pct.-inik, 8 pct.-inik 7 pct.-inillu annertussuseqarput.
Titartagaq 1. 2023-mi suliffeqarneq inuussutissarsiorfinnut agguarlugu
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB01
Titartagaq
2-mi takuneqarsinnaasutut pingaartumik arnat pisortat suliffeqarfiutaanni
sulisarput. Arnat quliugaangata arfinillit pisortaqarfinni ingerlatsinermi
kiffartuussinermilu sulisarput. Niuernikkut suliffeqarfiit aamma arnanik
suliffigineqarajunnerupput. Angutit akornanni aalisarnermi aalisakkanillu
tunisassiornermi niuernermilu kiisalu pisortaqarfinni ingerlatsinermi kiffartuussinerni
suliaqarfiit annerpaapput. Inuussutissarsiorfiit pineqartut ataatsimut
katikkaanni angutit suliffillit tamakkerlutik affaasa missaanniittut
sulisoraat. Sanaartornermi sanaartortitsinermilu, niuernermi aamma
assartuinermi suliaqarfiit aammattaaq angutinit suliffigineqarajupput.
Titartagaq
2. 2023-mi angutit arnallu akornanni inuussutissarsiorfinni suliffeqarneq
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB01
2023-mi
aalisarnermi aalisakkanillu tunisassiornermi niuernermilu agguaqatigiissillugu
qaammammut 4.517-it suliffeqarsimapput. Taakkunannga 1.726-t tunisisartutut
pingaarnertut sulisimapput.
Qaammatikkaartumik
suliffeqarneq aalajangersimasumik ukiup qanoq ilineri malillugit
allanngorartarpoq, takuuk titartagaq 3. Suliffeqarneq januaarimi
appasinnerpaasarpoq ukiulli qeqqani qaffasinnerpaasarluni. Qaammatini
ataasiakkaani annikitsumik qaffariaatit appariaatilluunniit pisarput,
nalunaarsuutini iluarsaanneqarsinnaanngitsutut inissisimasut.
Titartagaq 3. Qaammatikkaartumik suliffeqarneq
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB09
Suliffeqarneq
inuussutissarsiutinut pingaarnernut agguataaraanni, takussutissiaq 1 malillugu
kommunit akornanni nikingassutsit annertupput. Kommunini tamani pisortaqarfinni
ingerlatsineq kiffartuussinerlu suli annerpaalluni inuussutissarsiorfittut
sulisitsisuuvoq. Assersuutigaluguli Avannaata Kommuniani, Kommune Qeqertalimmi
aamma Qeqqata Kommuniani aalisarneq aalisakkanillu tunisassiorneq niuernerlu
kommuninut allanut naleqqiullugit annertunerpaapput. Taamaasilluni Avannaata
Kommuniani aalisarnermi aalisakkanillu tunisassiornermi niuernermilu sulisut
31,1 pct.-inik, Kommune Qeqertalimmi 22,0 pct.-inik Qeqqata Kommunianilu 17,6
pct.-inik annertussuseqarput, Kommuneqarfik Sermersuumi inuussutissarsiorfimmi
pineqartumi sulisut 7,9 pct.-iinnaallutik.
Takussutissiaq
1. 2023-mi inuussutissarsiorfinni sulisut kommuninut agguarlugit
|
|
Kommune Kujalleq |
Kommuneqarfik Sermersooq |
Qeqqata Kommunia |
Kommune Qeqertalik |
Avannaata Kommunia |
|
Katillugit................................. |
2.974 |
12.862 |
4.745 |
3.025 |
5.687 |
|
Nunalerineq, orpippass. nunaleriner. tunisassiorneq niuernerlu |
78 |
2 |
2 |
1 |
0 |
|
Aalisarneq aalisakkanillu tunisassiornermi niuerneq .. |
238 |
1.010 |
833 |
667 |
1.769 |
|
Aatsitassarsiorneq .......................... |
22 |
53 |
8 |
2 |
1 |
|
Nioqqutissiorneq ........................... |
6 |
140 |
51 |
19 |
15 |
|
Nukissiuutinik imermillu pilersuineq .............. |
47 |
161 |
57 |
65 |
94 |
|
Sanaartorneq sanaartortitsinerlu ................ |
237 |
1.056 |
381 |
203 |
361 |
|
Niuertunik pilersuineq atungassanillu nioqquteqarneq . |
325 |
1.356 |
527 |
312 |
535 |
|
Assartuineq assartugassalerinerlu ............... |
204 |
1.188 |
326 |
143 |
223 |
|
Akunnittarfiit neriniartarfiillu .................... |
104 |
424 |
164 |
50 |
162 |
|
Paasissutissalerineq attaveqaatilerinerlu .......... |
30 |
426 |
30 |
41 |
28 |
|
Aningaaseriviit aningaasaliisarfiillu ............... |
14 |
157 |
18 |
6 |
13 |
|
Inissiaateqarneq ............................ |
20 |
161 |
101 |
15 |
29 |
|
Namminersortunit, ilisimat. teknikkikkullu kiffartuussinerit |
16 |
239 |
21 |
5 |
17 |
|
Allaffissornikkut kiffartuussinerit ................. |
27 |
257 |
77 |
9 |
39 |
|
Pisortat allaffissornerat kiffartuussinerallu .......... |
1.500 |
5.608 |
1.992 |
1.412 |
2.218 |
|
Kiffartuussilluni inuussutissarsiorfiit allat ........... |
21 |
225 |
47 |
16 |
21 |
|
Nalunaarsuuteqanngitsut ..................... |
86 |
399 |
110 |
61 |
165 |
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB03
Takussutissiaq
2-mi takutinneqarpoq agguaqatigiissillugu qaammammut pingaarnertut suliffillit
piffissami 2018-imiit 2023-mut, najugaqarfinni ataasiakkaani.
Suliffeqarneq
annerpaaq – ilimageriikkatut – najugaqarfimmi Nuummiippoq, tassani 2023-mi
agguaqatigiissillugu suliffeqarsimasut 11.023-nik amerlassuseqarmata.
Suliffeqarneq
ataatsimut isigalungu 2022-mi 29.131-niit 2023-mi 29.339-nut 0,7 pct.-inik
annertuneruvoq. Najugaqarfiit Ittoqqortoormiit, Ilulissat aamma Paamiut
qaffariaateqarnerpaasimapput, taakkunani suliffeqarneq 6,1 pct.-inik, 2,7
pct.-inik kiisalu 2,3 pct.-inik annertunerulersimammata. Qaffariaalli annerpaaq
najugaqarfimmi Nuummiippoq, 2023-mi suliffillit ukiup siulianut sanilliullugit
198-inik amerlanerusimammata. Tassani qaffariaat 1,8 pct.-inik
annertussuseqarpoq.
Killormulli
najugaqarfinni arlalinni 2023-mi suliffillit ikileriarsimapput. Najugaqarfinni
Qaanaami, Kangaatsiami aamma Qasigiannguani suliffeqarneq 6,7 pct.-inik, 4,3
pct.-inik aammalu 4,0 pct.-inik appariarsimammata. Takussutissiarlu 2 malillugu
aamma najugaqarfinni Qeqertarsuarmi, Upernavimmi, Uummannami, Narsami aamma
Maniitsumi suliffeqarneq 2,5 pct.-it angullugit annikinnerulersimavoq.
Takussutissiaq 2. Najugaqarfinni suliffeqarneq
|
|
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
|
Nuna tamakkerlugu...... |
28.204 |
28.492 |
28.469 |
28.900 |
29.131 |
29.339 |
|
Nanortalik............. |
710 |
702 |
704 |
681 |
676 |
679 |
|
Qaqortoq.............. |
1.525 |
1.536 |
1.519 |
1.537 |
1.536 |
1.538 |
|
Narsaq................ |
757 |
747 |
771 |
771 |
761 |
758 |
|
Paamiut............... |
654 |
647 |
615 |
598 |
564 |
577 |
|
Nuuk................. |
9.899 |
10.069 |
10.240 |
10.587 |
10.825 |
11.023 |
|
Maniitsoq.............. |
1.669 |
1.662 |
1.595 |
1.591 |
1.571 |
1.568 |
|
Sisimiut............... |
3.162 |
3.176 |
3.175 |
3.198 |
3.154 |
3.177 |
|
Kangaatsiaq............ |
548 |
526 |
532 |
526 |
541 |
518 |
|
Aasiaat............... |
1.522 |
1.478 |
1.505 |
1.509 |
1.507 |
1.509 |
|
Qasigiannguit........... |
611 |
630 |
607 |
596 |
599 |
575 |
|
Ilulissat............... |
2.472 |
2.598 |
2.582 |
2.651 |
2.716 |
2.789 |
|
Qeqertarsuaq........... |
439 |
440 |
431 |
437 |
434 |
423 |
|
Uummannaq........... |
1.225 |
1.245 |
1.248 |
1.211 |
1.231 |
1.219 |
|
Upernavik............. |
1.319 |
1.389 |
1.370 |
1.408 |
1.387 |
1.359 |
|
Qaanaaq.............. |
343 |
354 |
347 |
332 |
344 |
321 |
|
Tasiilaq............... |
1.132 |
1.091 |
1.023 |
1.059 |
1.079 |
1.089 |
|
Ittoqqortoormiit.......... |
154 |
147 |
154 |
161 |
163 |
173 |
Malugiuk: Nuna tamakkerlugu kisitsisinut inoqarfiit kommunit avataanniittut ilanngunneqarput.
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB03
Suliffeqarnerup
annertussusaa suliffillit amerlassusaasa innutaasut najugaqavissut
amerlassusaannut naleqqiussineruvoq. Innuttaasut najugaqavissut tassaapput
ukiup pineqartup aallartinnerani naaneranilu Kalaallit Nunaanni najugallit,
qaammatillu aallartinnerani 15-ileereersimasut.
Takussutissiaq
3-mi takuneqarsinnaasutut najugaqavissut akornanni suliffeqarnerup annertussusaa
2018-imi 66,1 pct.-imiit 2023-mi 67,6 pct.-imut qaffassimasoq.
40-45-nik
ukiullut akornanni suliffeqarnerup annertussusaa qaffasinnerpaavoq, tassani
2023-mi najugaqavissut 70,5 pct.-ii suliffeqarsimammata. Taamaattoq ukiumi
pineqartumi 30-34-nik ukiullit akornanni suliffillit amerlanerpaasimapput,
tassani agguaqatigiissillugu qaammammut 3.776-it suliffeqarsimammata.
Takussutissiaq
3. 2018-imi 2023-milu suliffeqarneq, suliffeqarnerup annertussusaa kiisalu
najugaqavissut ukiunut agguaallugit
|
|
Innuttaasut1 |
Agguaqatigiis-sillugu qaammammut suliffillit |
Agguaqatigiissillugu qaammammut suliffeqarnerup annertussusaa |
||||
|
|
Inuit amerlassusaat |
||||||
|
|
2018 |
2023 |
2018 |
2023 |
2018 |
2023 |
|
|
Katillugit......... |
42.671 |
43.430 |
28.204 |
29.339 |
66,1 |
67,6 |
|
|
15-19-inik ukiullit.... |
3.958 |
3.794 |
1.064 |
1.063 |
26,9 |
28,0 |
|
|
20-24-nik ukiullit.... |
4.771 |
4.159 |
2.572 |
2.303 |
53,9 |
55,4 |
|
|
25-29-nik ukiullit.... |
5.216 |
4.996 |
3.263 |
3.166 |
62,6 |
63,4 |
|
|
30-34-nik ukiullit.... |
4.751 |
5.521 |
3.145 |
3.776 |
66,2 |
68,4 |
|
|
35-39-nik ukiullit.... |
4.158 |
4.814 |
2.866 |
3.343 |
68,9 |
69,4 |
|
|
40-44-nik ukiullit.... |
3.391 |
4.105 |
2.380 |
2.893 |
70,2 |
70,5 |
|
|
45-49-nik ukiullit.... |
4.038 |
3.338 |
2.754 |
2.346 |
68,2 |
70,3 |
|
|
50-54-inik ukiullit.... |
5.828 |
3.899 |
3.967 |
2.650 |
68,1 |
68,0 |
|
|
55-59-inik ukiullit.... |
5.049 |
5.469 |
3.211 |
3.662 |
63,6 |
67,0 |
|
|
60-inik ukiullit-soraarneruss. |
4.072 |
5.649 |
2.363 |
3.375 |
58,0 |
59,7 |
|
|
Soraarneruss. ukiussarititat qaangerl. |
4.275 |
4.475 |
619 |
761 |
14,5 |
17,0 |
|
Malugiuk: Erseqqissaatigineqarpoq tabeli atorlugu suliffissaaleqinerup annertussusaa kisinneqarsinnaanngimmat.
Nalunaarut: 1) Najugaqavissut tassaapput innuttaasut ukiup aallartinnerani naaneranilu Kalaallit Nunaanni najugallit, qaammatillu aallartinnerani 15-inik ukioqalereersimasut.
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB05
Titartagaq 4-imi takutinneqarpoq najugaqavissut akornanni qanoq amerlatigisut 2023-mi minnerpaamik qaammammut ataasiarlutik suliffeqarsimanersut, kiisalu qanoq amerlatigisut 2023-mi agguaqatigiissillugu qaammammut suliffeqarsimanersut.
Titartagaq 4. 2023-mi najugaqarfinni suliffeqarnerup annertussusaa
Malugiuk: Najugaqavissut tassaapput innuttaasut ukiup aallartinnerani naaneranilu Kalaallit Nunaanni najugallit, qaammatillu aallartinnerani 15-inik ukioqalereersimasut.
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB05
Titartagaq
4-imi takuneqarsinnaasutut nunap sumiiffii malillugit assigiinngisitaartoqarpoq.
Tassa Nuummi, Sisimiuni, Kangaatsimi, Ilulissani, Uummannami Upernavimmilu
najugaqavissut 80 pct.-ii sinnillit 2023-mi agguaqatigiissillugu minnerpaamik
qaammammi ataatsimi suliffeqarsimapput.
Nanortalimmi,
Paamiuni Tasiilamilu 2023-mi agguaqatigiissillugu minnerpaamik qaammammi
ataatsimi suliffeqarsimasut annertussusaat 74 pct.-it ataappaat.
Nuummi
qaammammut suliffillit annertussusaat qaffasinnerpaavoq. Tassani
agguaqatigiissillugu innutaasut 72,2 pct.-ii suliffeqarsimasut, Tasiilami suliffillit
annertussusaat 56,5 pct.-imiilluni annikinnerpaasimavoq.
Takussutissiaq 4. Inuiaassuseq malillugu suliffeqarneq
|
|
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
|
|
Katillugit.......................... |
28.204 |
28.492 |
28.469 |
28.900 |
29.131 |
29.339 |
|
|
Danmark (Kalaallit Nunaanni inunngortut) ... |
24.896 |
25.199 |
25.010 |
25.420 |
25.553 |
25.529 |
|
|
Danmark (Kalaallit Nunaata avataani inunngortut) |
2.839 |
2.748 |
2.835 |
2.826 |
2.752 |
2.670 |
|
|
Europa ........................... |
170 |
162 |
161 |
180 |
201 |
194 |
|
|
Europa avataani ..................... |
299 |
383 |
464 |
475 |
626 |
947 |
|
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB07
Takussutissiaq
4-imi aamma 5-imi takutinneqarput najugaqavissut akornanni suliffeqarneq,
inuiaassuseq malillugu. Malunnarsaannginnissaq anguniarlugu inuiaassutsit
eqimattakkuutaarneqarput. Qallunaatut innuttaassusillit inunngorfik malillugu
avinneqarput, Kalaallit Nunaanni kiisalu Kalaallit Nunaata avataani
inunngorsimasunut. Sinneruttut Europamut kiisalu Europa avataani
inuiaassusilinnut avinneqarlutik.
Takussutissiaq
5. 2022-mi suliffeqarneq, inuiaassuseq inuussutissarsiorfillu malillugit
|
|
Katillugit |
Danmark (Kalaallit Nunaanni inunngortut) |
Danmark (avataani inunngortut) |
Europa |
Europa avataani |
|
Katillugit................................................ |
29.339 |
25.529 |
2.670 |
194 |
947 |
|
Nunalerineq, orpippass. nunalerinermilu tunisassiorneq niuernerlu |
83 |
81 |
2 |
0 |
0 |
|
Aalisarneq aalisakkanillu tunisassiornermi niuerneq.................. |
4.517 |
4.118 |
165 |
11 |
224 |
|
Aatsitassarsiorneq......................................... |
85 |
57 |
24 |
4 |
0 |
|
Nioqqutissiorneq........................................... |
231 |
206 |
22 |
1 |
2 |
|
Nukissiuutinik imermillu pilersuineq............................. |
424 |
362 |
58 |
2 |
2 |
|
Sanaartorneq sanaartortitsinerlu............................... |
2.239 |
1.724 |
339 |
54 |
121 |
|
Niuertunik pilersuineq atungassanillu nioqquteqarneq................ |
3.055 |
2.640 |
221 |
6 |
187 |
|
Assartuineq assartugassalerinerlu.............................. |
2.087 |
1.853 |
200 |
17 |
17 |
|
Akunnittarfiit neriniartarfiillu................................... |
903 |
555 |
103 |
6 |
239 |
|
Paasissutissalerineq attaveqaatilerinerlu.......................... |
555 |
451 |
95 |
4 |
5 |
|
Aningaaseriviit aningaasaliisarfiillu.............................. |
208 |
158 |
49 |
1 |
1 |
|
Inissiaateqarneq........................................... |
325 |
293 |
26 |
1 |
4 |
|
Namminersortunit, ilisimatusarnikkut teknikkikkullu kiffartuussinerit....... |
298 |
194 |
95 |
5 |
4 |
|
Allaffissornikkut kiffartuussinerit................................ |
449 |
284 |
80 |
8 |
77 |
|
Pisortat allaffissornerat kiffartuussinerallu......................... |
12.730 |
11.633 |
1.006 |
59 |
32 |
|
Kiffartuussilluni inuussutissarsiorfiit allat.......................... |
330 |
273 |
38 |
2 |
18 |
|
Nalunaarsuuteqanngitsut..................................... |
822 |
646 |
148 |
14 |
14 |
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB07
Takussutissiaq 6-imi takutinneqarput agguaqatigiissillugu qaammammut pingaarnertut suliffeqarneq, suliffillip ilinniagaq qaffasinnerpaatut naammassisimasaa malillugu.
Takussutissiaq 6. Suliffeqarneq, ilinniagaq qaffasinnerpaatut naammassisimasaq malillugu
|
|
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
|
Katillugit.................................................. |
28.204 |
28.492 |
28.469 |
28.900 |
29.131 |
29.339 |
|
Meeqqat atuarfiat............................................ |
14.573 |
14.570 |
14.240 |
14.179 |
14.216 |
14.268 |
|
Ilinniarnertuunngorniarneq..................................... |
1.434 |
1.517 |
1.524 |
1.570 |
1.593 |
1.628 |
|
Inuussutissarsiornermik ilinniarneq: Katillugit........................ |
6.763 |
6.849 |
6.914 |
7.156 |
7.223 |
7.266 |
|
- Inuuss. ilinniarneq:
Eqqumiitsuliorneq aamma humaniora.............. |
173 |
182 |
184 |
193 |
193 |
194 |
|
- Inuuss. ilinniarneq:
Inuussutissarsiorneq, allaffissorneq inatsisilerinerlu |
905 |
924 |
933 |
965 |
968 |
992 |
|
- Inuuss. ilinniarneq:
Ingeniørinngorniarneq, tunisass. sanaartornerlu....... |
2.354 |
2.372 |
2.383 |
2.452 |
2.461 |
2.448 |
|
- Inuuss. ilinniarneq:
Nunalerineq, orpippass. aalisarneq uumasullu........ |
267 |
265 |
263 |
262 |
275 |
288 |
|
- Inuuss. ilinniarneq: Peqqinneq atugarissaarnerlu.................... |
1.631 |
1.650 |
1.657 |
1.696 |
1.711 |
1.729 |
|
- Inuuss. ilinniarneq: Kiffartuussinermi suliaqarfik..................... |
1.331 |
1.356 |
1.393 |
1.482 |
1.498 |
1.493 |
|
- Inuuss. ilinniarneq: Allat...................................... |
102 |
100 |
100 |
107 |
116 |
121 |
|
Angusanik qaffassaaneq....................................... |
1.137 |
1.147 |
1.167 |
1.221 |
1.227 |
1.223 |
|
Ingerlariaqqiffiusumik ilinniarneq................................. |
4.297 |
4.408 |
4.623 |
4.774 |
4.872 |
4.954 |
Malugiuk: Ilinniakkat aalajangersimasut immikkoortiternerinut assersuutit Naatsorsueqqissaartarfiup nittartagaani www.stat.gl – imi nassaarineqarsinnaapput.
Najoqqutaq: Kisitsisaataasivik: https://bank.stat.gl/ARNBFB08
Takussutissiaq 6-imi takuneqarsinnaavoq suliffillit affaannit sinneqartut meeqqat atuarfiat kisiat qaffasinnerpaatut naammassisimagaat.