titel

2017-imi suliffeqarneq

Suliffeqarnermut nalunaarsuutini qitiusut kapitali 1-imi ilisaritinneqarput. Saqqummersitami titartakkat aamma tabelit tamarmik Naatsorsueqqissaartarfiup kisitsisaataasivianit bank.stat.gl-imit kisitsisinit tunngaveqarput, kisitsisaataasivimmi tabelit arfineq pingasut suliffeqarnermut tunngasut pigineqarput. Kisitsisaataasivimmi suliffeqarneq pillugu tabelinut aallertoqarsinnaavoq kisitsisinik uani saqqummersitami takutinneqartunit itisiliinerusunik. Kapitali 2-mi suliffeqarneq pillugu kisitsisitigut paasissutissiornermi najoqqutat aamma suliarineranut periaatsit nassuiarneqarput.

1. Suliffeqarnermi pingaarutillit

2017-imi sulisimasut pisortat allaffissornerannik kiffartuussinerannillu suliaqartut 40 pct.-erivaat. Titartakkami 1.1.-imi takuneqarsinnaavoq arnat pisortaqarfinni sulinerusarsimasut. Arnat quliugaangata arfinillit pisortat allaffissorneranni aamma kiffartuussineranni sulisarsimapput. Niuernermik suliaqartut aamma arnaagajuttarsimapput. Angutit akornanni aalisarnermik, piniarnermik nunalerinermillu suliallit amerlanerupput aamma pisortat allaffissorneranni kiffartuussinerannillu suliaqartut angutit amerlapput. Suliaqarfinni taakkunani sulisut sisamaagaangata ataaseq angutaasarpoq. Suliffeqarfiit sanaartornermik, sanaartorfigissaanermik, niuernermik aamma assartuinermik/angallassinermik suliallit angutinit nalinginnaasumik suliffigineqartarput.

Titartagaq 1.1 2017-imi pingaarnertut suliffiit suiaassutsinut aamma suliaqarfinnut immikkoortillugit

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfiup kisitsisaataasivia: http://bank.stat.gl/ARNBFB1

Suliffeqarneq ukiup ingerlanerani kvartalikkaartumik aalajangersimasumik sunnerneqartarpoq, titartagaq 1.2 takuuk. Kvartalimi siullermi sulisut ikinnerpaasarput, kvartalit tullianni sulisut amerlisarput, kvartalit pingajuanni sulisut amerlanerpaajusartut kvartalillu sisamaanni sulisut ikilisarlutik. 2017-imi kvartalimi siullermi 25.290-it sulisimapput, kvartalit aappaanni 26.616-it sulisimasut kvartalillu pingajuanni 27.262-it sulisimallutik. Kvartalit sisamaanni sulisimasut 27.005-inut apparsimapput, kisitsisitigut paasissutissat 2008-mili aallartittut malillugit 2017-imi kvartalit sisamaanni sulisut amerlanerpaajusimapput.

Titartagaq 1.2 2008-miit 2017-imut sulisimasut kvartalikkaarlugit

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfiup kisitsisaataasivia: http://bank.stat.gl/ARNBFB2

Kommunini sulisimasut suliaqarfii assiigiinngisitaarput, takuuk tabel 1.1. Kommunini tamani pisortat allaffissorneranni kiffartuussinerannilu sulisut amerlanerpaajupput. Kisianni assersuutigalugu Qaasuitsup kommuniani aalisarnermik, piniarnermik nunalerinermillu suliaqarsimasut kommuninut allanut sanilliullugu amerlanerujussuupput. Qaasuitsup kommuniani sulisimasut 28,8 pct.-ii aalisarnermik, piniarnermik nunalerinermillu suliaqarsimapput Kommuneqarfimmi Sermersuummi aalisarnermik, piniarnermik nunalerinermillu suliaqarsimasut taamaallaat 8,1 pct.-iusut.

Tabel 1.1 2017-imi pingaarnertut suliat suliaqarfinnut kommuninullu immikkoortillugit

	Kommune Kujalleq		Kommuneqarfik Sermersooq		Qeqqata Kommunia		Qaasuitsup Kommunia
	Antal	Pct.	Antal	Pct.	Antal	Pct.	Antal	Pct.
Tamakkerlugit....................	2.794	100,0	11.304	100,0	4.673	100,0	7.694	100,0
Aalisarneq, piniarneq, nunalerinerlu.....	331	11,8	920	8,1	920	19,7	2.219	28,8
Aatsitassarsiorneq .................	7	0,3	72	0,6	2	0,0	5	0,1
Suliffissuaqarneq ..................	2	0,1	143	1,3	97	2,1	30	0,4
Innaallagiamik imermillu pilersuineq ....	51	1,8	140	1,2	41	0,9	150	1,9
Sanaartorneq sanaartorfigissaanerlu ...	238	8,5	843	7,5	408	8,7	498	6,5
Niuerneq ........................	331	11,8	1.258	11,1	547	11,7	829	10,8
Akunnittarfiit neriniartarfiillu ...........	103	3,7	344	3,0	135	2,9	221	2,9
Assartuineq/angallassineq ...........	237	8,5	1.370	12,1	461	9,9	424	5,5
Niuertunik kiffartuussineq ...........	90	3,2	812	7,2	227	4,9	133	1,7
Pisortat allaffissornerat kiffartuussinerallu	1.284	46,0	4.657	41,2	1.648	35,3	2.994	38,9
Kiffartuussinerit allat ................	83	3,0	595	5,3	154	3,3	109	1,4
Paasissutissaqanngitsut .............	37	1,3	149	1,3	34	0,7	83	1,1

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfiup kisitsisaataasivia: http://bank.stat.gl/ARNBFB3

Tabel 1.2-mi takuneqarsinnaavoq distriktini (2009-p siornatigut kommuniusimasut nunaqarfii ilanngullugit) ukiuni kingullerni pingasuni pingaarnertut suliffinni sulinernit akissarsiat qaammatikkaartumik ineriartorsimaneri.

Ilimagineqarsinnaasutuulli Nuummi sulisimasut amerlanerpaajupput, 2017-imi agguaqatigiissillugu inuit 9.555-it Nuummi sulisimapput. Nuummi aamma qaammammut akissarsiat qaffasinnerpaajupput. 2017-imi Nuummi agguaqatigiissillugu 33.067 kr.-it pingaarnertut sulinernit akissarsiarineqartarsimapput. Agguaqatigiissillugu suliffimmit pingaarnermit qaammammusiat aamma sulisimasut amerlassusii Sisimiut distriktianni tulliupput Ilulissat distriktianni pingajuullutik inissisimasut.

Tabel 1.2 Sulisimasut aamma pingaarnertut suliffimmit qaammammusiat distriktinut immikkoortillugit

	Qaammammut agguaqatigiissillugu sulinerit			Suliffimmit pingaarnermit qaammammut agguaqatigiissillugu aningaasarsiat
	2015	2016	2017	2015	2016	2017
	Inuit amerlassusaat			Koruunit
Nuna tamakkerlugu .......	25.620	26.214	26.543	26.030	26.814	27.285
Nanortalik ...............	669	696	658	18.361	18.697	20.489
Qaqortoq ...............	1.469	1.479	1.453	23.997	24.650	25.955
Narsaq .................	691	671	683	22.236	21.935	22.984
Paamiut ................	627	647	619	20.967	21.229	21.911
Nuuk ..................	9.045	9.228	9.555	32.071	32.696	33.067
Maniitsoq ...............	1.545	1.589	1.561	22.726	23.752	23.733
Sisimiut .................	3.009	3.016	3.112	26.146	26.926	27.128
Kangaatsiaq .............	446	477	494	17.564	17.862	18.860
Aasiaat .................	1.373	1.388	1.382	21.941	22.787	23.725
Qasigiannguit ............	546	562	552	20.698	21.862	23.150
Ilulissat .................	2.211	2.389	2.368	24.056	26.034	26.015
Qeqertarsuaq ............	375	376	385	22.469	23.806	24.422
Uummannaq .............	1.070	1.121	1.126	21.407	22.440	21.802
Upernavik ...............	1.086	1.113	1.117	19.431	20.702	19.848
Qaanaaq ...............	261	259	270	17.722	17.783	18.535
Tasiilaq .................	962	973	991	20.023	20.860	21.580
Ittoqqortoormiit ...........	146	143	138	21.766	21.397	21.693

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfiup kisitsisaataasivia: http://bank.stat.gl/ARNBFB4

Sulisimanerit annertussusaat tassaavoq najugaqavissut akornanni sulisimasut annertussusaat. Najugaqavissut tassaapput ukiup naatsorsuiffiusup aallartinnerani aamma naanerani Kalaallit Nunaanni najugaqarsimasut ukiullu naanerani 15-inik ukioqalereersimasut.

2012-imiit 2017-imut najugaqavissut sulisimanerisa annertussusaat qaffassimasoq tabel 1.3-mi takuneqarsinnaavoq 59,5 pct.-imiit (2012) 62,2 pct.-imut (2017). Tamanna utoqqaanerusut akornanni ersarinneruvoq. 60-64-inik ukiullit akornanni 5,9 pct.-inik qaffassimavoq, 55-59-inik ukiulinni 4,3 pct.-imik qaffassimasoq 64-illu akornanni ukiulinni 4,1 pct.-inik qaffassimalluni.

2017-imi 40-44-inik ukiullit akornanni sulisimasut qaffasinnerpaamik inissisimapput, taakkunani najugaqavissut 79,3 pct.-it sulisimammata. 50-54-inik ukiullit sulinerpaajusimapput 2017-imi agguaqatigiissillugu qaammammut 3.753-it sulisarsimallutik.

Tabel 1.3 2012-imi aamma 2017-imi sulisimasut, sulisimanerillu annertussusaat najugaqavissut ukiuinut immikkoortillugit

	Innuttaasut najugaqavissut			Qaammammut agguaqatigiissillugu sulinerit		Qaammammut agguaqatigiissillugit sulisimanerit annertussusaat
	2012	2017	2012		2017	2012	2017
	Inuit amerlassusaat					Pct.
Tamakkerlugit	42.855	42.673	25.501		26.543	59,5	62,2
15-19-inik ukiullit	4.044	3.380	1.109		932	27,4	27,6
20-24-nik ukiullit	4.478	4.082	2.390		2.330	53,4	57,1
25-29-nik ukiullit	3.879	4.350	2.438		2.886	62,9	66,3
30-34-nik ukiullit	3.628	3.906	2.613		2.861	72,0	73,2
35-39-nik ukiullit	3.041	3.489	2.323		2.658	76,4	76,2
40-44-nik ukiullit	3.822	2.863	2.877		2.269	75,3	79,3
45-49-nik ukiullit	5.397	3.607	4.000		2.817	74,1	78,1
50-54-inik ukiullit	4.603	5.057	3.304		3.753	71,8	74,2
55-59-inik ukiullit	3.434	4.282	2.302		3.054	67,0	71,3
60-64-inik ukiullit	2.387	3.036	1.429		1.997	59,9	65,8
64-it sinnerlugit ukiullit	4.142	4.621	715		988	17,3	21,4

Malugiuk: Erseqqissaassutigineqassaaq tabeli atorlugu suliffissaaleqisut procentinngortinneqarsinnaannginnerat.

Nassuiaat: 1) Ukiup naatsorsuiffiusup aallartinnerani aamma naanerani Kalaallit Nunaanni najugaqarsimasut najugaqavissutut naatsorsuutigineqarput.

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfiup kisitsisaataasivia: http://bank.stat.gl/ARNBFB5

2017-ip ingerlanerani piffissap ilaani 14-it sinnerlugit ukiullit najugaqavissut sulisimasut aamma agguaqatigiissillugu qaammami sulisarsimasut titartakkami 1.3-mi takuneqarsinnaapput.

Titartagaq 1.3 2017-imi distriktini sulinerit annertussusaat

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfiup kisitsisaataasivia: http://bank.stat.gl/ARNBFB6

Ilaatigut nunami sumiinneq apeqqutaasoq titartakkami 1.3-mi takuneqarsinnaavoq. 2017-ip ingerlaneranimi najugaqavissut 14-it sinnerlugit ukiullit akornanni 81 pct.-it Nuummi, Ilulissani, Sisimiuni aamma Uummannami sulisimapput, Tasiilami Nanortalimmilu 69 pct.-iullutillu 70 pct.-iusut.

Agguaqatigiissillugu qaammammut sulisimanerit annertussusaat Nuummi aamma qaffasinnerpaasimavoq. Nuup distriktiani agguaqatigiissillugu 70 pct.-it sulisimapput, Nanortalimi Tasiilamilu 48 pct.-iusimasut

Tabel 1.4 Pingaarnerni sulinerit aningaasarsiallu sumiuussusernut immikkoortillugit

	Qaammammut agguaqatigiissillugu pingaarnertut suliffinni sulinerit			Suliffimmit pingaarnermit agguaqatigiissillugu qaammammut aningaasarsiat
	2015	2016	2017	2015	2016	2017
	Inuit amerlassusaat			Kroner
Katillugit ...............................	25.620	26.214	26.543	26.030	26.814	27.285
Danmark (Kalaallit Nunaanni inuusimasut) ......	22.214	22.903	23.217	23.111	23.969	24.544
Danmark (Kalaallit Nunaata avataani inuusimasut)	2.993	2.884	2.891	46.303	47.989	48.040
Nunani avannarlerni ......................	124	124	111	56.561	54.346	57.736
Europa ................................	63	75	67	37.015	42.610	40.120
Afrika ..................................	8	10	9	35.633	32.429	36.769
Amerika ................................	20	21	21	33.224	28.857	30.924
Asia ...................................	193	194	225	23.085	23.650	24.000

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfiup kisitsisaataasivia: http://bank.stat.gl/ARNBFB7

Tabelimi 1.4-imi aamma 1.5-imi sulisimasut najugaqavissut sumiuuneri ersersinneqarput. Ilisarisitsinaveersaarneq pissutigalugu nunarsuup ilaanni sumiuunernut immikkoortiterneqarsimapput, nunani avannarlerneersut ataatsimoortinneqarsimallutik. Danskit naalagaaffianneersut sumi inunngorsimanerinut immikkoortinneqarsimapput.

Tabel 1.5 2017-imi agguaqatigiissillugu qaammammut sulinerit sumiuussusernut suliaqarfinnullu immikkoortillugit

	Tamakker-lugit	Danmark (Kalaallit Nunaanni inuu-simasut)	Danmark (Kalaallit Nunaata avataani inuu-simasut)	Nunat avannarliit	Europa	Afrika	Amerika	Asia
Tamakkerlugit.................	26.543	23.217	2.891	111	67	9	21	225
Aalisarneq, piniarneq nunalerinerlu .	4.391	4.174	184	13	2	2	1	14
Aatsitassarsiorneq ..............	86	50	29	2	5	0	0	0
Suliffissuaqarneq ...............	271	232	36	1	0	1	1	1
Innaallagiamik imermillu pilersuineq..	381	310	67	1	2	0	1	0
Sanaartorneq sanaartorfigissaanerlu.	1.987	1.616	339	14	10	1	2	6
Niuerneq .....................	2.965	2.671	238	5	2	0	0	50
Akunnittarfiit neriniartarfiillu ........	803	582	107	2	5	0	1	106
Assartuineq/angallassineq ........	2.501	2.108	338	33	8	0	1	12
Niuertunut kiffartuussineq .........	1.312	977	297	9	6	1	4	18
Pisortat allaffissornerat kiffartuussinerallu................	10.585	9.433	1.087	23	19	4	8	9
Kiffartuussinerit allat .............	941	822	101	6	2	0	3	8
Paasissutissartaqanngitsut ........	319	242	67	2	6	0	1	2

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfiup kisitsisaataasivia: http://bank.stat.gl/ARNBFB7

Tabel 1.6 Agguaqatigiissillugu qaammammut sulineq aamma qaammammut aningaasarsiat qaffasinnerpaamik ilinniarsimasanut immikkoortillugit

	Qaammammut agguaqatigiissillugu sulinerit			Suliffimmit pingaarnermit agguaqatigiissillugu qaammammut aningaasarsiat
	2015	2016	2017	2015	2016	2017
	Inuit amerlassusaat			Koruunit
Tamakkerlugit ........................................	25.620	26.214	26.543	26.030	26.814	27.285
Meeqqat atuarfiat......................................	13.534	13.689	13.614	21.073	21.935	21.968
Ilinniarnertuunngorniarfik.................................	1.278	1.398	1.333	24.246	24.580	24.853
Inuussutissarsiornermik ilinniarfiit tamakkerlugit..................	6.650	6.749	7.230	28.209	29.018	29.649
- Eqqumiitsuliorneq aamma humaniora.......................	153	158	170	28.293	28.004	28.365
- Inuussutissarsiutit, allaffissorneq inatsisilerinerlu...............	1.546	1.593	1.653	27.206	27.842	28.729
- Ingeniøritut ilisimatusarneq, pilersitsiortorneq sanaartornerlu......	2.343	2.360	2.178	30.743	31.972	34.259
- Nunalerineq, orpippassualerineq, aalisarneq uumasullu nakorsaat.	353	366	238	31.733	34.100	26.860
- Peqqinneq inuunerissuunerlu............................	1.383	1.407	1.523	22.048	22.347	23.344
- Kiffartuussinerit .......................................	778	818	1.382	31.621	32.033	30.902
- Allat................................................	95	47	85	30.548	31.562	32.366
Angusanik qaffassaaneq.................................	173	192	229	20.573	21.382	21.139
Ingerlaqqiffiusumik ilinniarfiit...............................	3.984	4.186	4.137	40.042	40.210	41.775

Malugiuk: Ilinniarnerit agguataarnerini ilinniakkat suunerinut assersuutit Naatsorsueqqissaartarfiup nittartagaani www.stat.gl-imi pissarsiarineqarsinnaapput.

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfiup kisitsisaataasivia: http://bank.stat.gl/ARNBFB8

Sulisup ilinniarsimasaa qaffasinnerpaaq tunngavigalugu suliffinni pingaarnerni agguaqatigiissillugu qaammammut sulisimasut aamma qaammammut aningaasarsiat tabel 1.6-imi takuneqarsinnaapput.

Sulisut affaat sinnerlugit meeqqat atuarfiannik taamaallaat naammassinnissimasut takuneqarsinnaavoq. Agguaqatigiissillugu qaammammut akissarsianut ilinniarsimassutsip apeqqutaanera aamma ersarilluinnarpoq. Sulisut ingerlaqqiffiusumik ilinniagallit atuarfiannik imaluunniit angusanik qaffassaallutik naammassinnissimasunut sanilliullugit qaammammut akissarsiaat marloriaatingajammik amerlanerupput.

Tassunga ilanngullugu maluginiaqquneqarpoq sulinerup sivisussusia akissarsianut ilanngullugit naatsorsuutigineqarnikuunnginnerat. Qaffasissumik ilinniarsimasut akornanni piffissaq tamakkerlugu sulisartut amerlapput, angusanik qaffassaallutik ilinniarsimasut sivikinnerusoq, taamaattumik taakku aningaasarsiaasa nikingangaatiarnerat tupigisassaanngilaq. Inuit angusaminnik qaffassaasimasut ilimanarpoq maanna ingerlaqqiffiusumik ilinniartuusimanissaat, taakkulu ilarpassui piffissap ilaannaa ilinniarnermik saniatigut sulisarsimassapput, taamaasillutillu qaammammut akissarsiaat appasinnerullutik.