2024-mi imigassamik eqqussuineq nioqqutissiornerlu
2024-mi imigassamik aalakoornartortalimmik 364 tusind literimik eqqussisoqarpoq tunisasiortoqarlunilu, titartagaq 1. takuuk. Ukiup siulianut sanilliullugu 18 tusind literimik imaluunniit 4,8 pct.-imik imigassamik aalakoornartortalimmik pilersuineq appariarsimavoq. Imigassamik aalakoornartortalimmik pilersuineq 1995-imut sanilliutissagaanni 143 tusind literinik appariaateqarpoq. Ukiut 30-t ingerlaneranni imigassamik eqqussineq tunisasiornerlu taamaalilluni 28,2 pct.-imik appariarsimavoq.
Titartagaq 1. Imigassamik aalakoornartortalimmik
pilersuineq, 1.000 literikkaartumik
Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ALNALK1
2024-mi imigassamik aalakoornartortalimmik pilersuineq inummut ataatsimut 15-ileereersimasumut 8,1 literimik naleqarpoq. 2023-imut sanilliullugu inummut ataatsimut 0,4 literimik imaluunniit 5,0 pct.-imik apperiarpoq, 2023-mi imigassamik aalakoornartortalimmik pilersuineq inummut ataatsimut 8,5 literimik annertussuseqarsimammat.8,1 literi aalakoornartua inuup ataatsip atuisup 15-ileereersimasup agguaqatigiissillugu 2024-mi sapaatip akunneranut 10,3-inik imigassartortarpoq, imigassaq ataaseq 1,5 cl-imik akuitsumik aalakoornartortaqartillugu. 10,3-init sapaatip akunneranut imerneqartartunit, baajat 7,7-iupput, viinnillu katillugit 1,8-ullutik imigassarlu 0,9-imik naleqarluni, tabel 2 takuuk.
Tabel 1. Inummut ataatsimut aamma inummut ataatsimut 15-ileereersimasumut imigassamik aalakoornartortalimmik pilersuineq
| 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inummut ataatsimut literi | ||||||||||
| Inummut ataatsimut | 6,5 | 6,9 | 6,6 | 5,9 | 6,0 | 6,9 | 7,0 | 6,5 | 6,8 | 6,4 |
| Inummut ataatsimut 15-ileereersimasumut | 8,3 | 8,7 | 8,4 | 7,4 | 7,6 | 8,8 | 8,8 | 8,2 | 8,5 | 8,1 |
| Immiartorfiit1 inummut ataatsimut sap. akunneranut | ||||||||||
| Inummut ataatsimut | 8,4 | 8,8 | 8,5 | 7,5 | 7,7 | 8,9 | 8,9 | 8,4 | 8,7 | 8,2 |
| Inummut ataatsimut 15-ileereersimasumut | 10,6 | 11,2 | 10,8 | 9,5 | 9,7 | 11,2 | 11,3 | 10,6 | 10,9 | 10,3 |
| 1 Immiartorfik ataaseq 1,5 cl-nik akuitsumik aalakoornartortaqarpoq. | ||||||||||
| Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ALNALK1 | ||||||||||
2023-miiit 2024-mut imigassamik kimittuumik pilersuineq 6,5
tusind literimik annikilleriarsimavoq. 2024-mi imigassamik kimittuumik
pilersuineq 29,9 tusind literiuvoq, ukiup siuliani 36,4 tusind
literiulluni, annikilleriaat 17,9 pct.-iulluni.
2024-mi viinnimik pilersuinermi imigassap aalakoornartua
62,6 tusind literinut annikilleriarsimavoq, ukiup siuliani 64,1 tusind
literimiissimalluni. 1,5 tusind literinik tassa 2,3 pct.-imik
annikilleriarsimavoq.
2024-mi baajanik pilersuinermi imigassap aalakoornartua
271,1 tusind literiusimavoq ukiup siuliani 281,6 tusind literiusoq.
Imigassap aalakoornartua taamaalilluni 10,4 tusind literinik
imaluuunniit 3,7 pct.-imik appariarluni.
Titartagaq 2. Imigassamik aalakoornartortalimmik
pilersuineq imigassaq nioqqutissiaq suussusaanut agguarlugit
Tabel 2. Imigassamik nioqqutissiamik pilersuineq suussusaanut agguarlugit
| 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Imigassaq nioqqutissiaq, 1.000 literi | ||||||||||
| Katillugit | 6.308,9 | 6.686,2 | 6.457,5 | 5.812,4 | 5.921,0 | 6.792,0 | 6.833,4 | 6.413,3 | 6.777,3 | 6.383,4 |
| Baaja | 5.592,2 | 5.972,5 | 5.789,2 | 5.263,7 | 5.341,0 | 6.108,6 | 6.145,0 | 5.768,0 | 6.167,2 | 5.796,4 |
| Viinni | 629,5 | 620,8 | 583,6 | 473,9 | 506,4 | 592,9 | 587,2 | 542,3 | 514,0 | 508,6 |
| Kimittooq | 87,3 | 92,9 | 84,7 | 74,8 | 73,6 | 90,6 | 101,3 | 103,0 | 96,2 | 78,4 |
| Imigassaq aalakoornartortalik, 1.000 literi | ||||||||||
| Katillugit | 364,0 | 383,5 | 370,2 | 327,4 | 336,2 | 389,4 | 393,2 | 369,9 | 382,1 | 363,7 |
| Baaja | 253,0 | 271,0 | 265,0 | 240,2 | 244,8 | 280,6 | 280,8 | 262,9 | 281,6 | 271,1 |
| Viinni | 78,2 | 77,3 | 72,9 | 58,7 | 63,3 | 74,4 | 73,7 | 68,0 | 64,1 | 62,6 |
| Kimittooq | 32,7 | 35,2 | 32,3 | 28,5 | 28,1 | 34,4 | 38,7 | 38,9 | 36,4 | 29,9 |
| Imigassaq aalakoornartortalik agguarlugu, procent | ||||||||||
| Katillugit | 100,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 |
| Baaja | 69,5 | 70,7 | 71,6 | 73,4 | 72,8 | 72,0 | 71,4 | 71,1 | 73,7 | 74,6 |
| Viinni | 21,5 | 20,1 | 19,7 | 17,9 | 18,8 | 19,1 | 18,8 | 18,4 | 16,8 | 17,2 |
| Kimittooq | 9,0 | 9,2 | 8,7 | 8,7 | 8,4 | 8,8 | 9,8 | 10,5 | 9,5 | 8,2 |
| Immiartorfiit1 sap. ak. inummut ataatsimut 15-ileereersimasumut | ||||||||||
| Katillugit | 10,6 | 11,2 | 10,8 | 9,5 | 9,7 | 11,2 | 11,3 | 10,6 | 10,9 | 10,3 |
| Baaja | 7,4 | 7,9 | 7,7 | 7,0 | 7,1 | 8,1 | 8,1 | 7,5 | 8,0 | 7,7 |
| Viinni | 2,3 | 2,3 | 2,1 | 1,7 | 1,8 | 2,1 | 2,1 | 1,9 | 1,8 | 1,8 |
| Kimittooq | 1,0 | 1,0 | 0,9 | 0,8 | 0,8 | 1,0 | 1,1 | 1,1 | 1,0 | 0,9 |
| 1 Immiartorfik ataaseq 1,5 cl-nik aalakoornartortaqarpoq. | ||||||||||
| Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ALNALK1 | ||||||||||
Tabel 3. Imigassap suussusai agguarlugit inummut ataatsimut 15-ileereersimasumut imigassap aalakoornartua literinngorlugu
| 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Literi inummut ataatsimut 15-ileereersimasumut | ||||||||||
| Katillugit | 8,3 | 8,7 | 8,4 | 7,4 | 7,6 | 8,8 | 8,8 | 8,2 | 8,5 | 8,1 |
| Baaja kimikitsoq | 0,2 | 0,3 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | 0,3 | 0,2 |
| Baaja nalinginnaasoq | 5,4 | 5,5 | 5,6 | 5,1 | 5,1 | 5,8 | 5,8 | 5,3 | 5,7 | 5,2 |
| Baaja kimittooq | 0,2 | 0,4 | 0,2 | 0,2 | 0,3 | 0,4 | 0,3 | 0,3 | 0,3 | 0,7 |
| Viinni | 1,7 | 1,7 | 1,6 | 1,3 | 1,4 | 1,6 | 1,6 | 1,5 | 1,4 | 1,4 |
| Viinni akusaq | 0,2 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | 0,1 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | 0,1 |
| Kimittooq | 0,6 | 0,6 | 0,6 | 0,5 | 0,5 | 0,6 | 0,7 | 0,7 | 0,7 | 0,6 |
| Immiartofiit1 sap. akunneranut inummut ataatsimut 15-ileereersimasumut | ||||||||||
| Katillugit | 10,6 | 11,2 | 10,8 | 9,5 | 9,7 | 11,2 | 11,3 | 10,6 | 10,9 | 10,3 |
| Baaja kimikitsoq | 0,3 | 0,4 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | 0,3 | 0,3 | 0,4 | 0,2 |
| Baaja nalinginnaasoq | 6,9 | 7,0 | 7,2 | 6,6 | 6,6 | 7,4 | 7,4 | 6,8 | 7,3 | 6,6 |
| Baaja kimittooq | 0,2 | 0,5 | 0,3 | 0,2 | 0,3 | 0,5 | 0,3 | 0,4 | 0,4 | 0,9 |
| Viinni | 2,2 | 2,2 | 2,1 | 1,7 | 1,8 | 2,1 | 2,0 | 1,9 | 1,8 | 1,7 |
| Viinni akusaq | 0,3 | 0,3 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | 0,3 | 0,3 | 0,2 |
| Kimittooq | 0,7 | 0,8 | 0,8 | 0,7 | 0,7 | 0,8 | 0,9 | 0,9 | 0,8 | 0,7 |
| 1 Immiartorfik ataaseq 1,5 cl-nik aalakoornartortaqarpoq. | ||||||||||
| Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ALNALK | ||||||||||
Tabel 4. Nunatta karsiata imigassat akitsuutaannit iluanaarutai
| 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1.000 kr. | ||||||||||
| Katillugit | 185.268 | 190.394 | 190.393 | 167.475 | 172.094 | 219.131 | 223.381 | 209.980 | 213.942 | 203.211 |
| Baaja kimikitsoq | 1.345 | 1.493 | 1.265 | 1.142 | 1.257 | 1.858 | 2.027 | 2.527 | 2.940 | 1.867 |
| Baaja nalinginnaasoq | 106.071 | 108.783 | 113.593 | 103.587 | 103.560 | 127.543 | 130.077 | 119.452 | 127.770 | 116.199 |
| Baaja kimittooq | 4.065 | 4.795 | 5.052 | 3.859 | 5.938 | 8.860 | 6.605 | 6.849 | 7.006 | 16.559 |
| Viinni | 42.820 | 42.217 | 40.199 | 32.320 | 35.024 | 45.287 | 45.038 | 41.273 | 38.575 | 38.083 |
| Viinni akusaq | 6.896 | 7.248 | 6.203 | 5.303 | 4.996 | 7.403 | 7.585 | 8.672 | 8.109 | 5.672 |
| Kimittooq | 24.070 | 25.858 | 24.082 | 21.265 | 21.320 | 28.181 | 32.048 | 31.206 | 29.541 | 24.832 |
| Agguaqatigiissillugu inummut ataatsimut 15-ileereersimasumut akileraarutit | ||||||||||
| Katillugit | 4.215 | 4.331 | 4.327 | 3.797 | 3.892 | 4.931 | 4.996 | 4.682 | 4.757 | 4.509 |
| Baaja kimikitsoq | 31 | 34 | 29 | 26 | 28 | 42 | 45 | 56 | 65 | 41 |
| Baaja nalinginnaasoq | 2.413 | 2.475 | 2.581 | 2.349 | 2.342 | 2.870 | 2.910 | 2.664 | 2.841 | 2.578 |
| Baaja kimittooq | 92 | 109 | 115 | 87 | 134 | 199 | 148 | 153 | 156 | 367 |
| Viinni | 974 | 960 | 914 | 733 | 792 | 1.019 | 1.007 | 920 | 858 | 845 |
| Viinni akusaq | 157 | 165 | 141 | 120 | 113 | 167 | 170 | 193 | 180 | 126 |
| Kimittooq | 548 | 588 | 547 | 482 | 482 | 634 | 717 | 696 | 657 | 551 |
| Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik, https://bank.stat.gl/ALNALK3 | ||||||||||
Nunap karsiata 2024-mi imigassat akitsuutaannit isertitai 203
mio. kr.-upput, ukiup siulianut sanilliullugu 0 mio. kr.-nik
annikilleriarlutik, tabeli 4 takuuk.
Eqqussuineq, nioqqutissiorneq atuinerlu
Uani sammineqarpoq kisitsisit atorlugit nalunaarsuusiornermi imigassaq
qanoq annertutigisoq Kalaallit Nunaannut eqqunneqartartup aammalu nunap
iluani immiorneqartup nioqqutissiarinera. Imigassamut pilersuineq qanoq
annertutigisumik imertoqartarneranut uuttuutitut atorneqassappat
eqqaamaqquneqarpoq, pilersuinerup atuinerullu akornanni pissutsit
ataqatigiinneranni paasiuminaattoqarsinnaammat.
Inuinnaat nammineq immiortarnerat: Inuit nammineq immiortarnerata atuinerup pilersiunermiit annertuneruneranik kinguneqarsinnaavoq. Kalaallit Nunaanni nammineq immiortarnerup annertussusaa kisitsisitigut takussutissaqanngilaq.
Toqqorsivimmut/quersuarmut pisiniarneq: tamanna ilaatigut Kalaallit Nunaanni sunniuteqarpoq, inuiaqatigiit ikinnerat assartuinermilu unammillernartoqarsinnaasarnera taamaasillunilu sillimasariaqartarneq. Tamanna atuinermut sunniuteqartanngikkaluartoq, kisianni eqqussiunermi ukiumiit ukiumut allanngorarnerinut sunniuteqarsinnaavoq.
Nioqqutissat pisoqalisimasut imaluunniit aserorsimasut maanngaannartut: Tamanna sunniutaagajuppoq pingaartumik ataatsimut annertussuseq isiginiassagaanni, kisianni soorunami nalunaarsuutimut annikikkaluartumik sunniuteqarsinnaavoq.
Eqqunneqartut nalunaarutigineqanngitsut (netto-grænsehandel): Nunamiit nunap sanilianut ajornannginnerusumik isersinnaaneq, imigassap assigisaalu nunami allami akikinneruppata eqqussuinermit annertunerusumik atuisoqarsinnaavoq. Tamanna Kalaallit Nunaanni akitsuutip qaffasinnera pissutaalluni sunniuteqarsinnaavoq - kisianni Kalaallit Nunaata inissisimanera pissutaalluni taamaallaat tikiffigineqarsinnaasut ikittuinnaapput.
Nunat assigiinngitsut akornanni mittarfeqarfinni akitsuusigaangitsumik pisiniarneq: Tamanna naatsorsuinermut ilaanngilaq, periaaseq taanna nuna avannarlerni atuuppoq. 2020-mi 2021-milu covid-19 pissutigalugu angallannerup annikinnera aallaavigalugu naatsorsuutigineqarsinnaavoq akitsuusigaanngitsumik pisisarneq ukiut siuliinut sanilliullugu annikinnerussasoq.
Takornariat, tikeraat imaluunniit ukiup ilaatigut sulisartut atuinerat kistsisitigut immikkut takussutissaqanngilaq.
Eqikkaanermi imaappoq, nalunaarsuutini Kalaallit Nunaannut imigassamik eqqussineq aammalu nunap iluani tunisassiarineqartut qularnanngitsumik atuinerup annerpaartarivai. Naatsorsuinermi qulaani taaneqartut pissutaallutik atuinerup pilersuinerullu qanoq nikingatiginerat eqqortumik oqaatigineqarsinnaanngilaq.