Periaaseq

Sanaartornermi aningaasartuutinut naleqqersuummi uuttuut tunngaviusoq akit ineriartornerannut paasissutissat aallaavigalugit naatsorsorneqartarpoq.

 

Uuttuut tunngaviusoq

Aningaasartuutinut naleqqersuut

Sanaartornermi aningaasartuutinut naleqqersuut tassaavoq aningaasartuutinut naleqqersuut, aamma ilanngussanut naleqqersuututitut taaneqartartoq. Atortussanut, sanaartornernut atortunullu kiisalu angallassinernut sulisunullu aningaasartuutit naleqqersuummut ilanngunneqartarput. Sanaartugassanik suliassinneqartartup iluanaarutaa illuliassanillu titartaasartup ingeniørillu akissarsiaat ilaanngillat. Taamatullu pisisup aningaasaliinermi aningaasartuutai ilanngunneqanngillat. Sanaartornermi aningaasartuutit ineriartornerannik naatsorsueriaaseq EU-p (Eurostat-ip) kisitsisinik paasissutissiornermi allaffeqarfianit innersuussutigineqartoq atorneqarpoq, tamannalu naleqqersuutip nunat tamalaat akornanni sanilliunneqarsinnaaneranik isumaqarpoq.

 

Laspeyres-ip naleqqersuutaa

Sanaartornermi aningaasartuutinut naleqqersuutaani Laspeyres-ip naleqqersuutaa atorneqarpoq. Atortussat, assartuinerip akissarsiallu ineriartornerat ukiumi tunngaviusumi aningaasartuutit katiterneri aallaavigalugit uuttortarneqarput. Uuttuummik tunngaviusumik nutaamik naatsorsuinissaq piffissamik annertuumik pisariaqartitsisarmat, ukioq tunngaviusoq ukiuni arlalinni atuutsinneqarluni naatsorsuiffigineqartarpoq. Ukioq tunngaviusoq akuttunngitsutigut taarserneqartarpoq, taamaasilluni naleqqersuut teknologimik ineriartornermut sanaartornermilu atortussiassanik nutaanik eqqussuinermut naleqqussarneqartarluni; 2013-imi juulip aallaqqaataani uuttuutit nutartigaasimagaluit, Naatsorsueqqissaartarfimmit naleqqersuummik misissueqqinnermi kingullermi ukioq 2006 uuttuutinut tunngavittut aalajangiuppaa.

 

Uuttuummi tunngavik nutaaq

2013-imi juulip aallaqqaataanni inissiarsuaq pingasunik quleriinnilik, quleriiaani ataatsimi pingasunik initalinnik marlunnik inissiartalik, marlunnillu initalimmik ataatsimik inissiartalik kiisalu sisamanik initalimmik ataatsimik inissiartalik tunngavigalungu uuttuummik tunngaviusumik nutaamik naatsorsuisoqarpoq. 2006-illu aallartinnerani uuttuummut naatsorsuinerni atorneqartarsimasoq illu nammineq sanaaq Illorput 2000 type 4 inissiarsuarmit taarserneqarpoq. Inissiaq nutaaq Kalaallit Nunaanni sanaartornermi naleqqunnerusutut naatsorsuutigineqarpoq.

 

Naleqqersuutimmi sanaartorneqarnerusup ineriartornera ersersinneqarpoq. Naleqqersuummi aningaasartuutit ineriartornerat sanaartukkap aalajangersimasup aningaasartuutaannit nikingasinnaavoq.

 

Atortussat, akissarsiat assartuinerlu

Atortussanut, assartuinermut sulinermilu akissarisanut aningaasartuutit naleqqersuummi naatsorsuinermi assigiinngitsunik uuttuuteqarput. Naatsorsukkat katinnerini atortussanut uuttuut 35,5 pct.-iuvoq, assartuinermut 17,1 pct. Sulinermilu akissarsianut uuttuut 47,4 pct.-iulluni.

 

Suliat immikkoortiterneri

Aningaasartuutit sulianut agguaanneqarputtaaq:

 

·         Sullivik

·         Sanaartorfigiuminarsaaneq

·         Toqqaviliorneq

·         Betonngilerineq

·         Qarmaaneq

·         Sanasut suliaat

·         Illuliortut suliaat

·         Natilersuineq

·         Qalipaaneq

·         Kiassaatilerineq il.il.

·         Innaallagialerineq

 

Atortussanut naleqqersuut sulianut immikkoortuni tamani

Naatsorsuinerni atortussat aalajangersimasut sulianut immikkoortuni tamani akiisa allanngorarneri naatsorsorneqartarpoq, akiisalu allanngorarneri najoqqutaralugit atortussanut naleqqersuut aalajangerneqartarluni. Suliffiup suliaata atortussanut naleqqersuutaa, allat suliaat atortussanut naleqqersuutaanit agguaqatigiissinneqarnerani naleqqiullugu naatsorsorneqartarpoq. Taakku naleqqersuutit uuttuutip tunngavianut naleqqiunneqartarpoq, taamaasilluni ataatsimut atortussanut naleqqersuut pilersinneqartarluni.

 

Sulinermi akissarsiat

Akissarsianut aningaasartuutaasup ineriartornera sulianut immikkoortuni assigiissumik naatsorsorneqartarpoq, akissarsiat naleqqersuutaat tamarmik immikkut aalajangerneqareerpata, akissarsiat naleqqersuutaat ataatsimut uuttorneqassaaq, sanaartornermi aningaasartuutinut ilaasut akissarsiat uuttuutaat malillugit